शिशिर खनाल : शिक्षा सुधार अभियन्तादेखि शिक्षामन्त्रीसम्म

काठमाडौँ– लामो समयदेखि सार्वजनिक शिक्षा सुधारका अभियन्ता शिशिर खनाल शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्री बनेका छन् । उनी राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीबाट निर्वाचित सांसद् हुन् । 

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले विज्ञताका आधारमा मन्त्रालयको बाँडफाँट गर्ने निर्णयसँगै खनाल शिक्षामन्त्री बन्ने अनुमान गरिएको थियो । अनुमानअनुसार खनाललाई रास्वपाले आफ्नो भागमा परेको शिक्षा मन्त्रालयमा पठाउने निर्णय गरेको हो ।

भर्खरै सम्पन्न प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनमा काठमाडौँ–६ बाट निर्वाचित खनालले एमालेका सर्वेन्द्र खनाल र कांग्रेसका भीमसेनदास प्रधानलाई हराउँदै पहिलो पटक प्रवेश गरेका थिए । शिशिरले १४ हजार २ सय ४ मत ल्याएर विजयी हुँदा सर्वेन्द्रले ८ हजार ९ सय ११  र भीमसेनदासले ८ हजार ८ सय ५ मत मात्रै पाए । 

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीबाट उम्मेदवारी दिएर विजयी बनेका खनाल काठमाडौँमै हुर्किएका हुन् । खनाल शैक्षिक अभियन्ता, उद्यमी र सार्वजनिक नीतिको विशेषज्ञका रूपमा परिचित छन् । उनले सामुदायिक शिक्षा विकासका निम्ति विश्वका विभिन्न देशहरूमा काम गरेर लामो अनुभव बटुलेका छन् । सिद्धार्थ वनस्थलीबाट एसएलसी र त्रि–चन्द्र कलेजबाट आइएस्सी गरेका खनालले अमेरिकाबाट राजनीतिक अर्थशास्त्र र सार्वजनिक नीतिमा स्नातकोत्तर उत्तीर्ण गरेका छन् ।

उनले अमेरिकाबाट फर्किएपछि नेपालको शैक्षिक क्षेत्रमा सबैभन्दा प्रभावकारी काम गर्न सफल ‘टिच फर नेपाल’को स्थापना गरे । सरकारी विद्यालयमा अध्ययन गर्ने ५० हजारभन्दा बढी विद्यार्थीमा गुणस्तरीय शिक्षाको पहुँच निर्माणमा पनि उनको योगदान रहेको छ । 

खनालले कमजोर गुणस्तर रहेको ग्रामीण क्षेत्रका विद्यालयमा विदेशी विश्वविद्यालय पढेका तथा राम्रो विषयमा स्नातक उत्तीर्ण भएका शिक्षकहरूमार्फत पढाउन टिच फर नेपाल सुरु गरेका थिए । सन् २०१२ मा टिच फर नेपालले ललितपुरको दक्षिणी भेगका १५ वटा विद्यालयमा स्वयंसेवी शिक्षक पठाएर सामुदायिक विद्यालयको स्तर सुधार्ने अभियान थालेको थियो ।

खनालको पहलकदमीमा सुरु भएको कार्यक्रमले दुर्गम भेगका विद्यार्थीको गणित, विज्ञान, अंग्रेजी विषयको परिणाममा सुधार ल्याएको विभिन्न रिर्पोटहरू छन् । टिच फर नेपालमार्फत विश्वविद्यालयबाट स्नातक उत्तीर्ण युवाहरूलाई ग्रामीण भेगमा रहेका सरकारी विद्यालयको शैक्षिक गुणस्तर सुधारका लागि अनुदान सहयोग दिँदै आएको छ । छनोट भएका युवाहरूले दुई वर्ष पारिश्रमिकसहित सरकारी विद्यालयमा पढाउन पाउँछन् । प्रविधिको सामान्य प्रयोगबाट सिकाइ पद्धतिमा सुधार ल्याउन सम्भव छ भन्ने कुरा खनाल नेतृत्वको ‘टिच फर नेपाल’को प्रयोगले देखाएको छ । 

यसअघि खनालले तुलसीपुर उप–महानगरपालिकाको शिक्षा सल्लाहकार भएरसमेत काम गरेका छन् । उनले तुलसीपुरको शिक्षा क्षेत्र सुधारका लागि विभिन्न नीतिहरू समेत बनाउन सहयोग गरेका छन् । खनालले भूकम्प, कोभिडलगायतका विभिन्न प्रकोपका बेला राहत वितरणका साथै शिक्षाको अवसरबाट वञ्चित बाल–बालिकाको अध्ययनको निरन्तरताका लागि राष्ट्रियस्तरमा वकालत गर्दै आएका छन् । शिक्षा क्षेत्रमा लामो समय काम गरेर अनुभव हासिल गरेका खनालले अब शिक्षा मन्त्रीको रुपमा राम्रो काम गर्न सक्ने आँकलन पार्टीभित्र र बाहिर गरिएको छ ।