फुटपाथ विस्तार नभए न्युरोड 'एकादेशको कथा'

काठमाडौँ- ​ केही दिनदेखि अशान्त बनेको न्युरोड हिजोबाट भने पुरानो लयमा फर्केको छ । काठमाडौँ महानगरपालिकाले वडा-२२ र २४ को फुटपाथ बिस्तार गरेपछि न्युरोडका स्थानीय र जनप्रतिनिधि विरोध स्वरूप सडकमा उत्रिएका थिए ।

पहिलोपटक महानगरले न्युरोडमा फुटपाथ बढाउन थालेपछि सडक विभाग र महानगरपालिकाको विवाद सतहमा आएको थियो । अझ विभागले महानगरपालिकाले पारेको खाल्डोलाई पुरिदिएको थियो । विभागविरुद्ध महानगरपालिका पाटन उच्च अदालत पुग्यो ।

पाटन उच्च अदालतले काठमाडौँ महानगरपालिकालाई न्युरोड क्षेत्रको फुटपाथ विस्तार गर्न आदेश दियो । अदालतले आदेश जारी गरेपछि महानगरलाई फुटपाथ विस्तार गर्न बाटो खुल्यो ।

केही दिनअघि महानगरले वडा नम्बर २४ बाट फुटपाथ विस्तार गर्न थाल्यो । लगत्तै २२ मा छिर्न खोज्दा स्थानीय, व्यवसायी र जनप्रतिनिधिले अवरोध खडा गरे । नेपाल प्रहरी, नगर प्रहरी र स्थानीयको बाक्लो उपस्थिति रह्यो ।

सोही क्रममा नगर प्रहरीको घेरामा रहेर पनि डोजरले केही समय काम गर्‍यो । तर त्यसले लामो समयसम्म काम गर्न सकेन । वडा २२ का जनप्रतिनिधिले सडकमा बसेर वडाको काम गरेका थिए ।

स्थानीयबासी र जनप्रतिनिधि न्युरोडमा फुटपाथ बढाउन हुँदैन भन्ने पक्षमा र महानगर फुटपाथ बढाउने अडानमा थियो ।

स्थानीयले न्युरोड सभ्यता रहेको र फुटपाथ बढाउनु पर्ने औचित्य पुष्टि गर्न महानगरलाई आग्रह गरेका थिए । सोमबार महानगर र वडा २२,२३ र २४ को जनप्रतिनिधि बसेर एउटा सहमति गरे ।

उनीहरूले सहमति गरेपछि न्युरोडमा मङ्सिर २ गतेसम्म डोजर नचल्ने भएको छ । महानगर र जनप्रतिनिधिबीच फुटपाथ निर्माण भइसकेको वडा नम्बर २४ को फुटपाथले पैदलयात्रु र व्यवसायीमा पार्ने सामाजिक, सांस्कृतिक, आर्थिक प्रभावबारे अध्ययन गर्ने । 

वडा नम्बर २२ र २३ मा निर्माणको चरणमा रहेको फुटपाथ विस्तारले पार्ने सम्भाव्य प्रभावबारे अध्ययन गर्ने । महानगरअन्तर्गत सहरी योजना आयोगका उपाध्यक्ष डा. सुमननरसिंह राजभण्डारीको संयोजकत्वमा अध्ययन समिति बनाउने सहमति भएको हो ।

काठमाडौँ महानगर र जनप्रतिनिधिबीच सहमति भएपछि सामाजिक सञ्जाल तथा सार्वजनिक रुपमा महानगर न्युरोडमा फुटपाथ विस्तार गर्ने कामबाट पछि हटेकै हो भनेर चर्चा हुन थालेको छ । केही मानिसले भने न्युरोडमा फुटपाथ विस्तार अनिवार्य रहेको भन्दै धारणा राख्‍न थालेका छन् ।

उकालो मिडियाका सम्पादक सुजित महतले सामाजिक सञ्जाल एक्समा वडा नम्बर २२ न्युरोडमा फुटपाथ फराकिलो नभएसम्म सामान किन्न नजाऔँ भनेर पोष्ट सार्वजनिक गरेका छन् । यसलाई उनले नागरिक अवज्ञा गरौँ भनेर अनुरोध गरेका छन् ।

त्यसैगरी, डा. रामेश कोइरालाले एक्समा जताततै पायकमा सपिङ मलहरू खुलिसकेकाले अब तोरी, टिभी, भोटा वा सिलाई मिसिन किन्न समय र पार्किङको झण्झटले मानिस न्युरोड जान नरुचाउने लेखेका छन् ।

उनले भनेका छन्,’ मोबाइल मर्मतको साखले धानेको न्युरोडले अब 'स्ट्रोलिङ' ग्राहकलाई आकर्षित नगरे एकादेशको कथा हुनेछ । फुटपाथको विरोध हैन, सवारी निषेध नै गरेर मोमो बेच के ।‘

काठमाडौँ महानगरपालिकाका प्रवक्ता नवीन मानन्धरले महानगर र न्युरोड क्षेत्रका जनप्रतनिधिसँग प्रतिवेदन अध्ययन गरेर कार्यान्वयन गर्ने सहमति भएको बताए । आज बिहान मात्र जनप्रतिनिधि र स्थानीयलाई राखेर सहमतिको विषय पढेर सुनाएको उनको भनाइ छ ।

‘नयाँ बनेको फुटपाथ नजिक गएर अध्ययन गर्न स्थानीयलाई सुझाएका छौ,’ प्रवक्ता मानन्धरले भने,’ त्यहाँको व्यापार र सामाजिक जीवनमा कस्तो प्रभाव पर्छ त्यहीँ अनुसार अध्ययन गरी कार्यान्वयनमा ल्याउनेछौ । प्रतिवेदन बनाउन पनि सजिलो हुन्छ ।'

अहिले गरिएको अध्ययनले मङ्सिर २ गतेपछि काम अगाडि बढाउन सजिलो हुने उनले धारणा राखे । प्रतिवेदनले फुटपाथ बढाउन भनेमा महानगरले न्युरोडमा पुनः फुटपाथ विस्तार गर्ने उनले बताए ।

यो पनि

फुटपाथ विस्तार गर्ने 'डोजर' सँग डराएको न्युरोड