युरोपेली संघले अन्तिम रूसी ग्यास आपूर्ति कटौती गर्ने योजना बनाउने

ब्रसेल्स- युरोपेली सङ्घ (इयु) ले मङ्गलबार मस्कोसँगको आफ्नो बाँकी ग्यास सम्बन्धहरू चरणबद्ध रूपमा हटाउने गहन रूपमा प्रतीक्षित योजना सार्वजनिक गर्दैछ । यो युरोपको रुसी जीवाश्म इन्धनमा दीर्घकालीन निर्भरताका कारण एक चुनौती हो ।

इयुका ऊर्जा प्रमुख डान जोर्गेन्सनले उपायहरू प्रस्तुत गर्नुहुनेछ, जुन ब्रसेल्सले रुस र संयुक्त राज्य अमेरिकाबीचको वार्ताले युक्रेनमा युद्ध अन्त्य गर्ने सम्झौता उत्पन्न गर्छ कि भनेर हेर्न प्रतीक्षा गरेका कारण ढिलाइ भएको थियो ।

मस्कोले आफ्नो छिमेकीमाथि गरेको आक्रमणको प्रतिक्रियामा इयुले सन् २०२२ को अन्त्यमा रूसी तेलमा प्रतिबन्ध लगाएको थियो र त्यसबेलादेखि रुसी ग्यास आपूर्तिबाट आफूलाई मुक्त गर्न खोजिरहेको छ ।

पाइपलाइन मार्फत आयात तीव्र रूपमा घटेको भए पनि धेरै युरोपेली देशले समुद्रद्वारा ढुवानी गरिएको रुसी तरलीकृत प्राकृतिक ग्यास (एलएनजी) को खरिद बढाएका छन् र ब्लकले अब धारालाई पूर्ण रूपमा बन्द गर्न चाहन्छ ।

यसले युरोपलाई संयुक्त राज्य अमेरिकाबाट थप एलएनजी किन्नका लागि मार्ग प्रशस्त गर्नेछ । यो अमेरिकी राष्ट्रपतिले युरोपेली निर्यातलाई भन्सार शुल्क लगाउनुभएपछि उत्पन्न भएको गतिरोध समाधान गर्ने तरिकाका रूपमा ब्रसेल्स र डोनाल्ड ट्रम्प दुवैले यो सुल्झाएको कुरा हो ।

इयुका व्यापार प्रमुख मारोस सेफकोभिकले फाइनान्सियल टाइम्सलाई विवादलाई एलएनजी र सोयाबिन खरिद मार्फत यसको अमेरिकी साझेदारसँगको २७–देश ब्लकको व्यापार अधिशेष घटाउने तरिकाका रूपमा ‘धेरै छिटो’ समाधान गर्न सकिने बताए । 

संयुक्त राज्य अमेरिका पहिले नै ब्लकको सबैभन्दा ठूलो एलएनजी आपूर्तिकर्ता हो, जसले बजारको ४५ दशमलव तीन प्रतिशत हिस्सा ओगटेको छ । रुसले इयु डाटाका आधारमा १७.५ प्रतिशत आपूर्ति गर्दछ र इन्स्टिच्युट फर एनर्जी इकोनोमिक्स एन्ड फाइनान्सियल एनालिसिस (आइइइएफए) का अनुसार १९ प्रतिशत आपूर्ति गर्दछ ।

“रूसी ऊर्जा बिना गर्न मार्गदर्शक सिद्धान्त विविधीकरण हो”, इयुका प्रमुख प्रवक्ता पाउला पिन्होले गत हप्ता भने ।

तर रुसी ऊर्जालाई चरणबद्ध रूपमा हटाउनु भन्नु र गर्नु फरक कुरा हो भन्ने इयुका अधिकारीहरू स्वीकार गर्छन्, किनकि केही सदस्य राष्ट्र अन्यभन्दा मस्कोको एलएनजीमा बढी निर्भर छन् भने हङ्गेरी जस्ता अन्यहरूको क्रेमलिनसँग मैत्रीपूर्ण सम्बन्ध छ ।

उदाहरणका लागि फ्रान्सले रुसी एलएनजीबाट टाढा जाने कुनै पनि कदमबाट ठूलो प्रभावको सामना गर्नुपर्नेछ किनभने युरोपमा यसको वितरणका लागि पाँचवटा टर्मिनल छन् ।

फ्रान्सले सन् २०२३ देखि सन् २०२४ सम्ममा रुसी एलएनजी आयात ८१ प्रतिशतले बढाएर रुसलाई दुई अर्ब ६८ करोड युरो (तीन अर्ब डलर) आम्दानी गराएको इन्स्टिच्युट फर एनर्जी इकोनोमिक्स एन्ड फाइनान्सियल एनालिसिसले जनाएको छ ।

इयुको रोडम्यापले दीर्घकालमा रुसी एलएनजीमा प्रतिबन्ध प्रस्ताव गर्नेछ कि छैन भन्ने एउटा प्रमुख प्रश्न हो ।

“यो विकल्प सर्वसम्मतिको आवश्यकताका कारण अति कठिन हुन सक्छ, जसको अर्थ सबै २७ सदस्य राष्ट्रले त्यस्तो प्रतिबन्धलाई समर्थन गर्नुपर्छ”, ब्रुगेल थिङ्क ट्याङ्कका सिमोन टाग्लिअपिएत्राले भने, “यस बाधालाई ध्यानमा राख्दै रूसी ग्यास (पाइपलाइन र एलएनजी दुवै) को सबै आयातमा भन्सार शुल्क लागू गर्नु इयुका लागि सबैभन्दा व्यावहारिक विकल्प हुन सक्छ, किनभने यसमा सर्वसम्मतिको आवश्यकता पर्दैन ।”

तर इयु संसद्मा ऊर्जा फाइल अनुगमन गर्ने मध्यमार्गी सांसद इभान भेरोगस्ट्रेटले तथापि आयोगले सन् २०२७ सम्ममा रूसी ग्यासलाई पूर्ण रूपमा समाप्त गर्ने प्रस्ताव गर्न सक्ने अपेक्षा गर्नुभएको छ ।

आयोगले सन् २०२२ मा युक्रेनमा आक्रमण गरेदेखि रुसी जीवाश्म इन्धनमा निर्भरता कम गर्ने प्रयासलाई प्रकाश पारेको छ ।

“केही वर्षमा हामी रुसबाट आउने हाम्रो ग्यास आयातको ४५ प्रतिशतबाट घटेर १८ प्रतिशतमा पुग्यौँ । हामीले पाँचमा एक ब्यारेल तेलबाट घटेर ५० बाट एक ब्यारेलमा आएका छौँ अर्थात १० गुणा कटौती गर्‍यौँ”, इयुका प्रमुख उर्सुला भोन डेर लेयनले गत महिना भने ।

तर उनले स्वीकार गरे, “हामी सबैलाई थाहा छ कि अझै धेरै गर्न बाँकी छ ।” (एएफपी)