यस्तो छ प्रदेश १ मा बिजुलीको अवस्था

काठमाडौँ - प्रदेश १ का कूल १४ जिल्लामध्ये सबैभन्दा बढी विद्युतीकरण सुनसरीमा भएको छ । विद्युत् प्राधिकरणको सबैभन्दा पछिल्लो आँकडाअनुसार सुनसरीमा ९९.६२ प्रतिशत विद्युतीकरण भएको हो । सुनसरीमा प्राधिकरणको कूल एक लाख ७४ हजार ९२ ग्राहक छन् । सुनसरीपछि सबैभन्दा बढी विद्युतीकरण भएको झापा हो । झापामा विद्युतीकरण दर ९८.९१ प्रतिशत पुगेको छ ।  झापामा प्राधिकरणको दुई लाख  ३८ हजार एक सय ५० ग्राहक छन् । प्रदेशमा सबैभन्दा बढी ग्राहक भएको जिल्ला झापा हो । 

सुनसरी र झापाकै समकक्षमा आउने मोरङमा आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को तथ्यांकअनुसार ९८.०६ प्रतिशत विद्युतीकरण भएको छ । मोरङमा प्राधिकरणको चारवटा वितरण केन्द्र छन् । यी केन्द्रअन्तर्गत दुई लाख १९ हजार ७ सय ३८ ग्राहक छन् । विद्युतीकरणका हिसाबले यी तीन जिल्लापछि अग्रस्थानमा विद्युतीकरण भएको धनकुटा हो । २९ हजार ७ सय ७७ ग्राहक संख्या रहेको धनकुटामा ९७.६५ प्रतिशतले विद्युतीकरण भएको तथ्यांकले देखाएको छ । 

धनकुटापछि तेह«थुममा अहिलेसम्म ८९.१९ प्रतिशत विद्युतीकरण भएको छ । एकमात्र वितरण केन्द्र भएको तेह«थुममा प्राधिकरणको ग्राहक संख्या १६ हजार ९ सय १९ छ । तेह्रथुमपछि पहाडी जिल्ला पाँचथर विद्युतीकरणमा अग्रस्थानमा छ । प्राधिकरणका अनुसार पाँचथरमा अहिलेसम्म ८६.९४ प्रतिशत विद्युतीकरण भएको छ । त्यसैगरी इलाममा ७८.२९, संखुवासभामा ७४.६२ प्रतिशत, खोटाङमा ६८.२९ प्रतिशत विद्युतीकरण भएको छ ।

प्रदेश १ कै उदयपुरमा ६७.३२ प्रतिशत, ताप्लेजुङ ६१.७६ प्रतिशत, भोजपु ५५.५५ प्रतिशत र ओखलढुंगामा ४६.०६ प्रतिशत विद्युतीकरण भएको छ । प्रदेश १ मा सबैभन्दा कम विद्युतीकरण भएको जिल्ला सोलुखुम्बु हो । हिमाली जिल्ला सोलुमा जम्मा ६.०२ प्रतिशत मात्र विद्युतीकरण भएको छ । प्रदेश १ अन्तर्गतका १४ जिल्लामा कूल ८६.९५ विद्युतीकरण भएको प्राधिकरणको वार्षिक प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । 

प्रदेश १ मा विद्युत चुहावट कति ?

प्रदेश १ अन्तर्गत सबैभन्दा बढी विद्युत् चुहावट (प्राविधिक र चोरी दुवै) सुनसरीको इनरुवा वितरण केन्द्रमा देखिएको छ । प्राधिकरणको तथ्यांकअनुसार इनरुवामा २६.९६ प्रतिशत विद्युत् चुहावट छ । दुई वर्षअघि २४.५८ प्रतिशत चुहावट रहेको इनरुवाको गत वर्षको चुहावट २६.४४ प्रतिशत थियो । 

प्रदेश १ मा इनरुवापछि दोस्रो ठूलो चुहावट हुने कीर्तिमानी राखेको वितरण केन्द्र मोरुङको रंगेली हो । रंगेलीमा गत वर्ष २३.७३ प्रतिशत चुहावट रह्यो । यो गत वर्षको भन्दा २.४६ प्रतिशत बढी हो । निषेधाज्ञाका कारण प्राधिकरणका कर्मचारीको अनुगमन पातलो हुँदा चुहावट बढेको आंशका छ । रंगेलीपछि उच्च चुहावट हुने जिल्ला संखुवासभाको खाँदबारी भएको छ । खाँदबारीमा २१.४३ प्रतिशत चुहावट छ । गत वर्षकोभन्दा यो २.२ प्रतिशतले कम हो ।

प्रदेश १ मा सबैभन्दा कम चुहावट भएको जिल्ला धनकुटा हो । धनकुटामा जम्मा चुहावट १.०३ प्रतिशत मात्र छ । यो चुहाव प्राविधिक मात्रै हो । गत वर्ष ११.८९ प्रतिशत चुहावट रहेको धनकुटामा एकैचोटि एक प्रतिशतमा झार्न धनकुटा वितरण केन्द्र सफल भएको हो । दुई वर्षअघि धनकुटाको चुहावट १२.८० प्रतिशत थियो । त्यसैगरी उदयपुर वितरण केन्द्र धनकुटापछि सबैभन्दा कम चुहावट कायम गरेर कीर्तिमान राखेको छ । 

उदयपुरको विद्युत् चुहावट जम्मा २.९१ प्रतिशत छ । उदयपुरको गत वर्षको चुहावट ५.१२ प्रतिशत थियो । कम विद्युत् चुहावट भएको अर्को वितरण केन्द्र दुहबी हो । दुहबी वितरण केन्द्रको चुहावट ४.२ प्रतिशत छ । प्रदेश १ को कूल विद्युत् चुहावट ११.९८ प्रतिशत छ । प्रदेश १ मा विद्युत् प्राधिकरणको कूल ग्राहक सख्या ८ लाख ५८ हजार ९६१ छ । यो प्रदेशमा प्राधिकरणले वार्षिक रुपमा ११ अर्ब ४४ करोड रुपैयाँ आम्दानी गरेको थियो । प्राधिकरणले प्रदेश १ मा गत वर्ष एक अर्ब २० करोड युनिट बिजुली बिक्री गरेको थियो ।