ओमिक्रोनको भय, स्वास्थ्य मापदण्ड पालना गरौँ

फाइल फोटो

डेल्टा भेरियन्टको चपेटाबाट अलिकति त्राण मिल्दै थियो, ७८ लाख नेपालीले पूर्ण डोजको खोप लगाएका थिए, अर्थतन्त्र लिकमा हिँड्ने प्रयत्नमा थियो । यत्तिकैमा अफ्रिकी भेरियन्ट ओमिक्रोनको त्रासदीले विश्वलाई नै गाँज्न थालेको छ । हिजो अक्सिजन र उपचारको अभावमा हजारौँ नेपालीले कोभिड-१९ का कारण मृत्युवरण गर्नुप¥यो । त्यतिबेलाको ओली सरकारले कोरोनाको औषधीमूलोको खरिदमा समेत अनियमितता गर्‍यो ओम्नी काण्डका नाममा । स्वास्थ्य सेवा प्रदायक संस्थाहरूले कम क्षमता र जनशक्तिका बाबजुद उच्चकोटिको सेवा प्रवाह गरे । तर सरकार एकप्रकारले रमितेजस्तै बन्यो ।

आजको स्थितिमा एउटै कुराको मात्र फरक स्थिति छ- झन्डै आधा नेपालीले पूर्ण खोप लगाएका छन् । तर डेल्टा वा अन्य प्रजातिका भाइरसलाई अहिले लगाइएको खोप प्रभावकारी हुन्छ वा हुँदैन भन्ने खुट्टिइसकेको छैन । विश्व स्वास्थ्य संगठनले यसको आकलन गर्दै छ । कदाचित् प्रभावकारी भएन भन्ने नतिजा आयो भने नेपाल मात्र होइन, वैश्विक तहमै यो ठूलो चिन्ताको विषय हो । अझ हाम्रोजस्तो तन्नम अर्थतन्त्र भएको मुलक र जनताका लागि एक प्रकारको अभिशाप नै हो । 

संकटलाई उचित तवरले सामना गर्ने र कुशल व्यवस्थापन हो । यस्ता संकट आइरहन्छन् । त्यही भएर राज्यका संयन्त्र र प्रणाली दह्रो, विवेकी र व्यावहारिक हुनुपर्छ भनिएको हो । नेपालको सेवा प्रवाह र स्वास्थ्य प्रणाली विश्वमै गएगजु्रेकोमा पर्छ । यहाँका शासकहरू आफूलाई ज्वरो आउँदा विदेशी अस्पतालमा उपचार गराउने तर जनतालाई अक्सिजनको बन्दोबस्त गर्न नचाहने वा नसक्ने किसिमको छ । त्यही भएर सरकारप्रति आम जनताको त्यति ढुक्क हुन सक्ने स्थितिमा छैनन् ।

कोभिड–१९ को सुरुआती कालखण्डमा अपनाउनुपर्ने प्रणाली र बसाल्नुपर्ने थिति नभएकै कारण धेरै नेपाली संक्रमित भए । सरकारले एकमात्र उपाय लकडाउन (पछि निषेधाज्ञा) लाई ठान्यो । सीमामा संक्रमणको परीक्षण गर्ने बन्दोबस्त गरिएन । हिजो ओली सरकारले जे जे गर्नुपथ्र्याे त्यो नगरेकै कारण महामारीले जटिल रूप धारण गर्न पुग्यो । आजको गठबन्धन सरकारले पनि त्यही नियति दोहोर्‍यायो भने जनताप्रति ठूलो उपेक्षा साबित हुनेछ । 

सर्वप्रथमतः नेपालमा पनि भित्रिसकेको र अझ बढी संक्रमण सीमाबाटै हुने सम्भावना बढी भएको हुँदा सीमा व्यवस्थापनमा राज्य तल्लीन हुनुपर्छ । उताबाट आएकालाई अनिवार्य परीक्षण गर्ने, संक्रमितलाई आइसोलेसनमा राख्न पूर्वाधार तयार गर्ने, बसोबास र खानपानको उचित व्यवस्था गर्ने र विशेष गरी भारतबाट आउने यात्रु तथा पर्यटकको परीक्षणको दायरा बढाउने लगायतका काममा गम्भीर हुनैपर्छ ।

अब लकडाउनै लगाउने वा निषेधाज्ञा जारी गरेर मात्र समस्याको समाधान नहुने त हिजोको दिनले देखाएकै हुन् । हामी कतिपय नेपालीहरू पनि कोरोनालाई हेप्ने, वास्ता नगर्ने, लापरबाही गर्ने प्रवृत्ति छ । सरकारको एकल प्रयासले मात्र संक्रमण नियन्त्रण गर्न हुँदैन । तसर्थ स्वास्थ्य मापदण्ड अनिवार्य रूपमा पालना नै संक्रमण विस्तार हुन नदिने कडी हो ।

यसका लागि अनिवार्य मास्क प्रयोग गर्ने, दूरी कायम राख्ने, बेला बेला साबुन पानीले मिचीमिची हात धुने गर्नुपर्छ । सकेसम्म भीडभाड नगर्ने, सभा सम्मेलन नगर्ने र दूरी कायम राखेर मात्र सार्वजनिक बस-विद्यालय आदि सञ्चालन गर्ने जस्ता कृत्य आजैबाट थालिहाल्नुपर्छ । सरकारले पनि सक्दो छिटो सबै नेपालीलाई खोप लगाउने बन्दोबस्ती गर्नुपर्छ ।