सुकुम्बासी आयोगको नाममा ठगी धन्दा

पोखरा : लमजुङ कर्पुटारकी गीता गुरुङ कर्पुटार डेरामा बस्छिन् । ३१ वर्षीया गीताको आफ्नो घरजग्गा छैन । उनको साथमा एक छोरा र दिदी छन् । पति वैदेशिक रोजगारीका लागि मलेसियामा छन् । अरुको घरमा भाडामा बसेकी गीताको पतिको आम्दानी राम्रो छैन ।

आफ्नै घरजग्गा जोड्ने सपना भएपनि उनको सपना पूरा हुन सकेन । कोरोना महामारीका कारण दैनिक मजदुरी गर्ने गीताको आर्थिक श्रोत रोकियो । विदेशमा पतिले काम नभएपछि पैसा पठाउने कुरै आएन । आर्थिक समस्याले जेलिएर बसेकी गीताको मनमा तब मलम लाग्यो जब उनकी जेठी दिदी (ज्ञानु गुरुङ) ले फोन गरिन् । ज्ञानुले पोखरामा जग्गा दिलाउन एउटा आयोग आएको र त्यसका लागि सुरुमा फारम भोर्नुपर्ने सुनाइन् । गीतामा खुसी छायो । गीताले हर्षित हुँदै आफ्नो नाममा फारम भरिदिन दिदीलाई आग्रह गरिन् । र, ज्ञानुले फारम भरिदिइन् । उक्त आयोगले त्यसपछि पटक-पटक केही बैठकमा पनि बोलायो । तर दैनिक ज्यालादारीमा काम गर्ने गीता  लमजुङबाट कास्की आउन सम्भव थिएन । जग्गाका लागि रकम संकलन गर्ने भनेको दिनमा पोखरा आउन उनलाई कर लाग्यो ।

‘अव्यवस्थित सुकुम्बासी समस्या समाधान आयोग काठमाडौं’ नामको आयोगले आफूहरुले १ सय १६ घरलाई व्यवस्थित गरिदिने र त्यसका लागि भौतिक र नैतिक सहयोग गर्न आह्वान गर्‍यो । असोज २२ गते उक्त आयोगले सार्वजनिक सूचना निकाल्दै सहयोग मागेको थियो । त्यस सूचनाको अन्त्यमा आयोगका ८ व्यक्तिको नाम थियो । त्यसमा भूमि सम्बन्धी समस्या आयोगका अध्यक्ष देवीप्रसाद ज्ञवालीको हस्ताक्षर थियो । यसकारण ज्ञानुलगायतलाई सूचना सहि लाग्यो । तोकिएको मिति अनुसार २५ असोजमा गीता  आफ्नी माइली दिदीका साथमा पोखरा आइन् । ६ बजे कर्पुटारबाट पोखराका लागि गाडी चढिन् । पोखरा आउँदा उनमा उत्साह थियो, घरजग्गा पाउने आश थियो । पोखरा आएपछि उनले तोकिएको ७ हजार रुपैयाँ बुझाएर रसिद लिइन् ।

दोलखा चरिकोट घर भएर पोखरा खाल्टेमसिना बस्दै आएकी दिलकुमारी मगरको घरमा ८ जना छन् । उनी इट्टा बोकेर परिवार पाल्छिन् । उनी पनि गीता  गुरुङझैँ डेरामा बस्छिन् । उनलाई भदौ दोस्रो साता स्थानीय हर्कबहादुर गुरुङले जग्गा पाउने र त्यसका लागि फारम भर्न अर्ति दिए । पोखरामा जग्गा पाउने भनेपछि उनले पनि गीताले झैँ नै फारम भरिन् र पैसा बुझाइन । रकम जम्मा गरेपछि उनीहरु खुसी थिए । खुसी धेरै बेर टिक्न पाएन । गीताले जसलाई पैसा बुझाएकी थिइन्, उनीहरु सबै ८ जना नै प्रहरीको नियन्त्रणमा आए । प्रहरीले प्रशासनबाट पाएको सूचना अनुसार उक्त सरकारी भनिएको आयोग झुठो रहेको खुलेको थियो ।

झुठा आयोगका नाममा पैसा उठाएको थाहा पाएपछि प्रहरीले आइतबार ४ बजे उनीहरु ८ जनालाई पक्राउ गर्‍यो । जिल्ला प्रहरी कार्यालय कास्कीका एसपी जीवन श्रेष्ठ नेतृत्वको टोलीले उनीहरुलाई पक्राउ गरेको हो । पक्राउ पर्नेमा माछापुच्छ्रे गाउँपालिकाका ३९ वर्षीय हिराबहादुर तामाङ, पोखरा-१४ का ओमबहादुर सुनार, पोखरा-१३ की रिता विश्‍वकर्मा, हर्कबहादुर बिक, मौसम सदाशंकर, सिता सुनार, पोखरा-१७ की सोनु परियार, पोखरा-१४ का रमेश परियार छन् । सदाशंकर पेशाले फर्निचर व्यवसायी हुन् भने हर्क बहादुर बिक चालक रहेका छन् । रिताको स्थायी घर सिन्धुपाल्चेक त्रिपुपरासुन्दरी गाउँपालिका-३ एक्ले रहेपनि केहिसमय यता पोखरा बस्दै आएकी थिइन् । ओम सुनार भने रुपन्देही घर भएपनि पोखरामा मेकानिकका रुपमा कार्यरत थिए ।

आयोगमा अध्यक्षसमेत बनेका तामाङ यसअघि पनि ज्यान मार्ने उद्योगमा ४ वर्ष कारागार कटाएर निस्किएको खुलेको छ । आफूले जग्गा पाउने आशाले पैसा बुझाएको समूह नै पक्राउ परेपछि गीताको मनमा चिसो लाग्यो । गीताले काम गरेर जुटाएको दशैँ खर्च थियो त्यो रकम । ‘घरमा छोरा बिरामी छ, काम गरेर दशैँका लागि खर्च जुटाएकी थिएँ,’ गीताले रुँदै भनिन्,‘मैले घरजग्गा पाउने सपना देख्दा परिश्रमको मूल्य खेर गयो ।’ ‘अव्यवस्थित सुकुम्बासी समस्या समाधान आयोग काठमाडौं’का नाममा झुठो संस्था खडा गरेका हिरा र उनका साथी निर्वाद रुपमा प्रचार गर्दै हिँडे । सार्वजनिक सूचना निकाल्न भ्याएको समूहले कागजात किर्तेसमेत गर्‍यो । घटना सार्वजनिक होला भन्ने डर पनि नलिई हिँडेको समूहको कुर्कत्य बाहिरियो र उनीहरुमाथि म्याद थप गरी अनुसन्धान भइरहेको छ ।

अनि बाहिरियो घटना

‘भूमि सम्बन्धी समस्या समाधान आयोग’ का प्रवक्ता भीम कार्कीलाई आइतबार बिहान फोन आयो । फोन केन्द्र सरकारका एक मन्त्रीको थियो । मन्त्रीले पोखरामा केही व्यक्तिले ‘सुकुम्बासी समस्या समाधान सम्बन्धी आयोग, काठमाडौं’को नाममा गएर सुकुम्बासीलाई जग्गा व्यवस्थापन गरिदिने बाचा राखेको भन्ने कुरा बताए । भीम आश्चर्यमा परे । उनले मन्त्रीलाई कुनै पनि प्रदेशमा समिति नबनाइएको बताए ।

मन्त्री आफैँले उनलाई संस्थाको सार्वजनिक सूचना पठाइदिए । ‘मलाई मन्त्री ज्यूको फोन आएपछि कुरा थाहा पाएको हुँ, फोटो उहाँ आफैँले पठाइदिनु भयो र मैले जिल्लामा पत्र पठाएँ’ उनले भने । जानकारी पाएपछि कास्की प्रहरी टोलीले उक्त समितिका ८ सदस्यलाई नै पक्राउ गरेको हो । अन्य २ जनाको प्रहरीले खोजी गरिरहेको छ ।