अमेरिकी सामानमा पारस्परिक भन्सार शुल्क लगाउने चीनको घोषणा

बेइजिङ- चीनले शुक्रबार अमेरिकी आयातमा ३४ प्रतिशत कर लगाउने घोषणा गरेको छ । 

अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पको बढ्दो विश्वव्यापी व्यापार युद्धमा नयाँ करहरूविरुद्ध जवाफी कारबाही गर्ने चीन पहिलो प्रमुख अर्थतन्त्र बनेको छ र यसले बजारहरूलाई गहिरो नोक्सानीमा पुर्‍याएको छ ।

देशहरू र कम्पनीहरू दुवैले आफ्ना विकल्पहरू तौलिरहेका छन् र युरोपेली सङ्घ (इयु) अमेरिकी अधिकारीहरूसँग वार्ताका लागि तयार छ । 

सम्भावित प्रतिक्रियाहरूमा प्रतिशोधात्मक भन्सार शुल्क वा अन्य उपायहरू समावेश हुन सक्छन् । यसले व्यापार युद्धलाई बढाउन सक्छ र मन्दीको डर उत्पन्न गरेको छ ।

संयुक्त राज्य अमेरिकाको शीर्ष व्यापारिक साझेदारहरू मध्ये एक चीन सबै अमेरिकी आयातमा ३४ प्रतिशत भन्सार शुल्क अप्रिल १० देखि लागू हुने घोषणा गर्ने पहिलो मुलुक थियो । चीनले भन्सार शुल्कहरू माथि विश्व व्यापार सङ्गठन (डब्लुटिओ) मा मुद्दा दायर गर्ने बताएको छ ।

चीनले चिकित्सा प्रविधि र उपभोक्ता इलेक्ट्रोनिक्समा प्रयोग हुने केही दुर्लभ खनिज तत्वहरूमा निर्यात नियन्त्रण लगाउने पनि बताएको छ ।

न्युयोर्कको एस एन्ड पी ५०० सूचकाङ्क चार दशमलव आठ प्रतिशतले घटेको बिहीबारको उथलपुथलपछि एसियाली र युरोपेली सेयर बजारले आफ्नो घाटालाई बढाएका छन् । यो सन् २०२० मा कोभिड महामारीपछिको सबैभन्दा ठूलो गिरावट थियो ।

युरोपमा शुक्रबार दिउँसोपछि फ्र्याङ्कफर्ट पाँच प्रतिशतले घटेको छ भने पेरिस चार प्रतिशतभन्दा बढी र लन्डन तीन दशमलव आठ प्रतिशतले घटेको छ ।

टोकियोको निक्केई सूचकाङ्क दुई दशमलव आठ प्रतिशतले घटेको छ । जापानी प्रधानमन्त्री सिगेरु इसिबाले ट्रम्पको भन्सार शुल्कलाई ‘राष्ट्रिय सङ्कट’ का रूपमा वर्णन गरेका छन् ।

आफ्नो फ्लोरिडा गल्फ रिसोर्टमा सप्ताहन्तमा सेयरमा ‘उछाल’ आउने भन्दै ट्रम्पले पत्रकारहरूलाई बिहीबारको उथलपुथललाई खारेज गरे ।

उहाँले शनिबारदेखि लागु हुने गरी सबै राष्ट्रमा १० प्रतिशत आयात भन्सार शुल्क लगाउने र अर्को हप्ताबाट लागु हुने गरी दर्जनौँ विशिष्ट देशबाट आयातमा धेरै बढी कर लगाउने घोषणा गरेका छन् ।

देशहरूले भन्सार शुल्कको आलोचना गरेका छन् तर चीन बाहेक उनीहरूले संयुक्त राज्य अमेरिकासँग वार्ताको प्रस्ताव गर्दै अहिलेसम्म प्रतिशोधात्मक उपायहरू रोकेका छन् ।

ट्रम्पले २७–राष्ट्र ब्लकमा २० प्रतिशत भन्सार शुल्क लगाउनु भएपछि इयु व्यापार प्रमुख मारोस सेफकोभिक शुक्रबार अमेरिकी समकक्षीहरूसँग कुरा गर्नुहुनेछ ।

सेफकोभिकले बिहीबार इयुले ‘शान्त, सावधानीपूर्वक चरणबद्ध, एकीकृत तरिकाले’ काम गर्ने र वार्ताका लागि समय दिने बताए । यद्यपि उनले ‘यदि हामी निष्पक्ष सम्झौतामा पुग्न सकेनौँ भने ब्लक खाली हात बस्नेछैन’ भनी चेतावनी दिए ।

इयुले अमेरिकी प्रविधि कम्पनीहरूमा कर लगाएर प्रतिक्रिया दिनसक्ने फ्रान्स र जर्मनीले बताएका छन् ।

राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनले संयुक्त राज्य अमेरिकामा लगानीका साथ अगाडि बढेमा यसले गलत सन्देश पठाउने तर्क गर्नुभएपछि अर्थमन्त्री एरिक लोम्बार्डले फ्रान्सेली कम्पनीहरूलाई ‘देशभक्ति’ देखाउन आग्रह गरे ।

डाटा आदानप्रदान र करलाई लिभरको रूपमा प्रयोग गर्न सकिने तर्फ इशारा गर्दै लोम्बार्डले इयुको प्रतिशोधमा आवश्यक रूपमा पारस्परिक भन्सार शुल्क समावेश नहुने र अन्य उपकरण प्रयोग गर्न सकिने बताए ।

“प्रतिक्रिया धेरै बलियो हुन सक्छ तर हामीले अमेरिकाले प्रयोग गरेको हतियारको जस्तै जवाफ दिनु हुँदैन, किनकि यदि हामीले त्यसो गर्‍यौँ भने, यसले युरोपमा पनि नकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ”, उनले समाचार सञ्जाल बिएफएमटिभीलाई भने ।

टोकियोमा प्रधानमन्त्री इसिबाले ट्रम्पसँग वार्ताका लागि ‘शान्त मनोवृत्ति’ अपनाउन आह्वान गरे । ट्रम्पले २४ प्रतिशत करका साथ जापानी उत्पादनहरूलाई लक्षित गरे ।

जापानी अधिकारीहरूले फेब्रुअरीमा ह्वाइट हाउसमा मैत्रीपूर्ण वार्ता गर्नुभएका इसिबा र ट्रम्पबीच फोनवार्ता आयोजना गर्ने प्रयास गरिरहेको स्थानीय मिडियाले जनाएको छ ।

कम्पनीहरू पनि नयाँ व्यापार व्यवस्थालाई अनुकूल बनाउन धमाधम लागि परेका छन् ।

सबै विदेशी निर्मित कारहरूमा २५ प्रतिशतको छुट्टै भन्सार शुल्क पनि यस हप्ता लागु भयो र क्यानाडाले अमेरिकी आयातमा यस्तै भन्सार शुल्क लगाएर तत्काल प्रतिक्रिया दिएको छ । 

जीप, क्रिसलर र फिएटको मालिक स्टेलान्टिसले केही क्यानाडाली र मेक्सिकाली एसेम्बली प्लान्टमा उत्पादन रोकेको छ ।

जापानी कार निर्माता निसानले शुक्रबार अमेरिकामा उत्पादन घटाउने योजनालाई पुनरावलोकन गर्ने बताएको छ । कम्पनीले मेक्सिकोको कारखानामा बनेका दुईवटा सवारी मोडल अमेरिकी बजारमा बेच्न बन्द गर्ने पनि बताएको छ ।

चीनको जिलीको स्वामित्वमा रहेको स्विडेनको भोल्भो कार्सले संयुक्त राज्य अमेरिकामा आफ्नो सवारी साधनको उत्पादन बढाउने र सम्भवतः त्यहाँ थप मोडेल उत्पादन गर्ने बताएको छ ।

चिकित्सा प्रक्रियासँग तुलना गर्दै विशाल आर्थिक पुनर्संरचनामा ट्रम्पले संयुक्त राज्यलाई विदेशी उत्पादकहरूमा निर्भरताबाट मुक्त बनाउन चाहेको बताएका छन् ।

विश्वव्यापी व्यापार व्यवस्थापन गर्न मद्दत गर्ने विश्व व्यापार सङ्गठन (डब्लुटिओ) का प्रमुख एनगोजी ओकोन्जो–इविलाले उथलपुथलले ‘यस वर्ष विश्वव्यापी व्यापारिक व्यापारको मात्रामा एक प्रतिशत’ को सङ्कुचन निम्त्याउन सक्ने चेतावनी दिए । (एएफपी)