प्रेइज र सुजन: जसले पुस्तकमार्फत् जापानमा नेपालीलाई जोड्दैछन्

जापान - गोरखाका प्रेइज भण्डारी र पर्वतका सुजन जोशी जापानस्थित टोकियोको एक कम्पनीमा काम गर्छन् । पुस्तक पारखी प्रेइज प्राय: नयाँ नेपाली किताब बजारमा आयो कि किनेर पढ्छन् । उनलाई आफूले किनेको पुस्तकको साह्रै माया लाग्छ । त्यही पुस्तक साथीहरूले माग्दा दिन साह्रै अप्ठ्यारो लाग्थ्यो । ज्ञान बाढ्नु त राम्रो हो । तर लेखकले मिहिनेतले लेखेको पुस्तक किनेर पढिदियो भने लेखकलाई अर्को पुस्तक लेख्न प्रोत्साहन मिल्थ्यो भन्ने लाग्थ्यो । 

तीन वर्षअगाडि डा.कमल लामिछानेको ‘अन्तर्दृष्टि’पुस्तक प्रकाशन हुने बेला पुस्तक उपलब्ध गराइदिन जापानका धेरै पाठकको फोन-म्यासेज आयो। त्योबेला उनलाई महसुस भयो जापानमा नेपाली पाठक धेरै छन् । विस्तारै उनीहरूसँग मनपर्ने पुस्तक खोज्ने पाठकहरूको संख्या बढ्न थाल्यो । नसोचेको संख्यामा पाठकको फोन म्यासेज बढ्न थालेपछि उनीहरूले मिलेर फेसबुकमा ‘नेपाली रिर्डस क्लव’ नामको ग्रुप बनाए । उनीहरूसँग पुस्तक किन्न म्यासेज गर्नेहरू बढे । उनीहरूको काममा सहयोग गर्ने र साथ दिने शुभच्छुक पनि बढेका छन् । 

---

ग्रुपमार्फत् उनीहरूले मनपर्ने पुस्तक खोजेका पाठकलाई नेपालबाट ल्याएर पाठकको ठेगानामा हुलाकमार्फत् पठाइदिन्छन् । पुस्तकसँगै बैंक नम्बर पनि पठाउँछन् । तर पैसा राख्नुस् भनेर फलो गर्दैनन् । छिटो राख्दिनुस् भनेर फोन पनि गर्दैनन् । पुस्तक पढ्ने पाठक इमान्दार हुन्छन् भन्ने कुरामा दुवै जना विश्वस्त छन् ।

नेपालबाट जापानसम्म पुस्तक ल्याउँदा र पाठकसम्म पुग्दा लाग्ने खर्चको रकम काटेर बचेको रकम नेपालको सामाजिक काममा खर्च गर्छन् । यसअघि महावीर पुनको सामाजिक काममा र कोरोनाको दोस्रो लहरको बेला पर्वतको अस्पतालमा अक्सिजन प्लान्टको योजनामा सहयोग गरिसकेका छन् । 

उनीहरूले सामाजिक कामको लागि पुस्तक किनेर सहयोग गरिदिनुहोस् पनि भन्दैनन् । 'पाठकलाई मनपर्ने पुस्तक उपलब्ध गराएका मात्र हौँ,' उनीहरू भन्छन्, 'पुस्तकको रकम सामाजिक काममा खर्च गर्छौं।' 

प्रेइज र सुजन दुवैजना पुस्तकको कुरा आएपछि आफूलाईं जस्तै पाठकलाईं पनि पढ्न धैर्य गर्नै गाह्राे भए होला जस्तो सोच्छन् । आफ्नो अफिसको काम छुटेपछि बिदाको दिन उनीहरू धेरै समय त्यसमै बिताउँछन् । ‘हामी यसमै रमाइरहेका छौं । परदेशमा बसेर आफ्नो काम बाहेकको समय बचाएर देशमा सामाजिक कामका लागि र जापानका नेपाली पाठकका लागि गर्न पाउनु हाम्रो लागी खुसी को कुरा हो, 'उनीहरू भन्छन्, ‘देशसँग जोडिने र सामाजिक काम गर्ने सबैको आफ्नो तरिका हुन्छ । हामीले पुस्तक माध्यम बनायौँ । अरुहरूले पनि आ-आफ्नो ठाउँबाट केही गर्दै हुनुहुन्छ होला। व्यवसायमुखी भन्दा नेपाली भाषा र पुस्तकलाई माथि पुर्‍याउन सानो मात्रै भए पनि सहयोग सकियोस् भन्ने  हो ।’ 

जापानमा पछिल्लो समय उपन्यास पढ्ने युवा पुस्ताका पाठक बढ्दै छन् । नेपाली पुस्तकको मागहरू पनि बढ्दो छ । जापानमा एक्लोपन व्यस्त दैनिकी र साथीहरू कम भएकाहरू पुस्तकसँगै समय बिताउन चाहान्छन् । नेपाली संस्कृतिमा नेपाली पुस्तक पढ्ने बानीको विकास भएको धेरै नभए पनि जापानका पाठकको नेपाली पुस्तक प्रतिको मोह देखेर खुसी लागेको पनि उनीहरू बताउँछन् । 

अहिले सामाजिक सञ्जालबाट मात्रै म्यासेज र फोनको भरमा पुस्तक उपलब्ध गराइरहेका छन् । पुस्तक खोज्नेहरू ह्वात्तै बढेका छन् । कहिलेकाहीँ यति म्यासेजहरू आउँछन् कि रिप्लाई गर्न र म्यासेज हेर्न पनि समय लाग्छ । पाठकलाई सजिलो हुने गरी एपबाट आफैले पुस्तक किन्न सक्ने माध्यम बनाउने पनि उनीहरूको योजना छ । प्राय: जापानीहरू विदेश घुम्न या कामको शिलशिलामा जाँदा त्यो देशको संस्कृति हावापानी रहनसहनका पुस्तक म्यागजिनहरू अध्ययन गर्ने चलन छ ।

नेपालबारे जानकारी खोजेका जापानी माझ पनि नेपालको भाषा भेषभुषा संस्कृति पर्यटन हावापानीको बारेमा पुस्तक म्यागजिनहरू उपलब्ध गराउन सकियो भनेँ यसले पर्यटनसँग जोडिन् माध्यम हुने उनीहरू बताउँछन् । केही समयपछि त्यसरी जोडिने जापानीहरूसम्म पनि पुग्न सकिन्छ कि भन्ने बारे पनि सोचेको उनीहरू बताउँछन् ।

जापानमा नेपालीको संख्या बढेसँगै नेपाली बच्चाहरूमा नेपाली भाषाको सिक्ने लेख्ने र पढ्ने बानीको विकास होस् भन्ने चाहाना राख्ने नेपाली अभिभावक पनि छन् । यसले गर्दा हामी त्यो समूहमा पनि जोडिन पाए जापानमा हुर्किने बच्चाहरूको लागि नेपाली भाषाका पुस्तक उपलब्ध गराउने माध्यम पनि बन्न सकिन्थ्यो भन्ने बारे पनि सोचेका छन् । 

पछिल्लो समय नेपालमा युवा पुस्तामा पुस्तक पढ्ने बानीको विकास हुँदै गएको छ । किशोर पुस्ताले स्कुल-कलेजका पुस्तकबाहेक नेपाली साहित्यको विशेषगरी उपन्यास विधा पढ्नेको संख्या बढ्दो छ । जापानमा पनि पुस्तकको मागहरूमा खुसी, गुलाबी उमेर, रहर, फिरफिरे र सम्बन्धहरू, इजोरियाजस्ता उपन्यासको माग बढ्दो देखिन्छ ।