बुटवल - पशुपालक किसानहरूको दैनिकी कस्तो होला ? सहजै अनुमान लगाउन सक्छौँ, बिहानदेखि बेलुकासम्म पशुचौपायलाई खाना/पानी खुवाउने, सरसफाई गर्ने आदि होला । त्यसवाहेक दुध बिक्री गर्न बजारसम्म जाने पनि उनीहरूको दैनिकी होला । 

तर रुपन्देहीको सालझण्डी आसपासकाका पशुपालक किसानहरूको दैनिकी भने फरक छ । उनीहरू बिहानै उठेर घास दाउराको साटो धर्ना बस्न पुग्छन् । महिनौदेखि दूघ बिक्री गरेका पसल र सहकारीहरूमा पैसा असुलीका लागि धर्ना बस्ने उनीहरूको दैनिकी छ । पशु चौपायलाई खुवाउने घास र दाना खोज्न छोडेर उनीहरू धर्ना बस्न पसल पसल पुग्छन् । लामो समयदेखि दिएको दुधको वक्यौता व्यापारीहरूले नदिएपछि उनीहरू धर्नामा बस्न थालेका हुन् । सबैतिर हारगुहार गर्दा पनि केही सीप नलागेपछि उनीहरू दुधको पैसा उठाउन बुटवल बजारमा भौतारिररहेका छन् । 

---

झण्डै एक वर्षदेखि खुरुखुरु उधारो दुध दिएका खेममणि शर्माले आफ्नो पैसा माग्दा आज भिकारी जस्तो भएको बताए । उनले भने, 'सहकारीमार्फत् दुध बिक्री गरेपछि कसैले ठग्दैन भनेर दिइयो । अहिले आएर आफ्नै पैसा पाउन भिकारीले जस्तो पसल पसल पुगेर हात थाप्नु परेको छ ।'
  
साल्झण्डीस्थित सालझण्डी दूग्ध उत्पादक सहकारी संस्थालाई किसानहरूले दुध दिने गरेका थिए । सहकारीमार्फत् बुटवलको कस्तुरी मिष्ठान्न भण्डार र पाठक दुध डेरीले खरिद गरे । तर अहिले आएर ती दुवै डेरीले किसानको रकम तिर्न आनाकानी गरेका छन् । रूपन्देहीको सैनामैना नगरपालिका साल्झण्डीस्थित सालझण्डी दूग्ध उत्पादक सहकारी संस्थालाई दुध बेचेका किसानहरू रकम नपाएपछि दुवै पसल अगाडि धर्ना दिएका हुन् । 

‘पटक पटक पैसाको माग गरे पनि कस्तुरी र पाठकले पैसा तिर्न आनाकानी गरेपछि धर्ना दिन बाध्य भएका हौ’ सहकारी संस्थाका अध्यक्ष तिलकराम घिमिरेले भने । उनका अनुसार कस्तूरी मिष्ठान्न भण्डार र पाठक दुध डेरीले कुल २५ लाख ३० हजार ४ सय रकम किसानको दिन बाँकी छ । 

कस्तुरी मिष्ठान्न भण्डारले १३ लाख ७० हजार ४ सय र पाठक दुध डेरीले ११ लाख ६० हजार तिर्न बाँकी रहेको उनले बताए । पटक पटक चेक दिने तर पैसा नभएको चेक दिएर किसानलाई झुक्काउँदै आएकाले अनिश्चितकालीन धर्नामा उन्रिनुपरेको उनको भनाइ छ ।

उनले आफूहरूको मात्र सुनुवाइ नभएपछि किसानहरूलाई नै लिएर घर्नामा बस्नु परेको सुनाए । यो विषयमा प्रतिक्रिया लिन खोज्दा डेरी संचालकहरूसँग सम्पर्क हुन सकेन ।