डोटीमा विस्तार हुँदै चैते धान खेती

डोटी- डोटीको शिखर नगरपालिका-३ का किसान बम कार्कीले चैते धान खेती गर्न थालेको २० वर्ष भयो । उनी चैते धानमात्रै वर्षमा १० देखि १५ क्विन्टल फलाउँछन् । वर्षमा दुई बाली धान भित्र्याउँदा दोब्बर फाइदा हुने कार्की बताउँछन् । 

यो वर्षका लागि उनले चैते धानको बेर्ना छरिसकेका छन् । 'गहुँ काटिसकेपछि जमिन बाझो छोड्नुभन्दा चैते धान रोप्नु उत्तम हुन्छ,' कार्कीले भने, 'यसरी एकै वर्ष दुई वटा धान बाली भित्र्याउँदा दोब्बर फाइदा हुन्छ ।'

---

उनले धानबाट मात्रै नभएर पराल पनि फाइदा लिन सकिने बताउँछन् । चैते धानको भात अरू धानको चामलभन्दा स्वादिलो हुनुका साथै धानको पराल गाईबस्तुका लागि उपयोगी हुने र बेच्न पनि सकिने उनको भनाइ छ । 

चैते धान खेतीका लागि अन्य धान खेतीको तुलनामा अलि बढी मेहनत चाहिने उनी बताउँछन् । सुरुमा बीउ उमार्न गाह्रो हुने र रोपेपछि पानी बढी चाहिने हुन्छ । चैत वैशाखमा आकाशको पानी नपर्ने हुँदा नदीको पानी धेरै चाहिने र नदीको पानी सुक्ने अवस्था भयो भने फरल लिन नसकिने उनी बताउँछन् । 

यो वर्ष कार्कीले जस्तै शिखर नगरपालिका-२ कालागाडका अन्य किसानले पनि चैते धान रोप्ने भएका छन् । गालागाडका करिब ३० परिवारले चैते धानका लागि फागुन पहिलो साता बीउ राखिसकेका छन् । स्थानीय किसान राने धामीका अनुसार यहाँका किसानले प्रतिकिसान पाँच केजीदेखि १५ केजीसम्म बीउ राखेका छन् । 

कृषि ज्ञानकेन्द्र डोटीबाट चैते धानको बीउ उपलब्ध भएपछि धान रोप्ने तयारी गरेको धामीले बताए । उनीहरूले पहिलो पटक चैते धान रोप्न लागेकाले ढुक्क भने नरहेको धामीले बताए । 'धान रोप्ने भनेर बीउ राखेका छौँ मौसमले साथ दिएन भने धान र मेहनत खेर जान्छ होला,' उनले भने ।

कृषि ज्ञानकेन्द्र र किसानका बीचमा समन्वयकारी भूमिका निर्वाह गरिरहेको जानकारी शिखर नगरपालिका-२ का वडाध्यक्ष गणेश बोगटीले बताउँछन् । ज्ञान केन्द्रकै सल्लाहअनुसार बीउ राखेको बताउँदै वडाध्यक्ष बोगटीले आफू किसानहरूका साथमा रहेको उनले बताए । उनले किसानलाई आवश्यक समयमै मल उपलब्ध गराउन पहल गर्ने प्रतिबद्धता पनि जनाए । रासस