'कतारी अमिरको कूटनीतिक भ्रमण नेपालमा ऐतिहासिक बन्यो'

काठमाडौँ- कतारका अमिर शेख तमिम बिन हमाद अल थानी यतिखेर नेपालमा छन् । यो समाचार तयार पार्दासम्म केही घण्टामात्र यहाँ उनको बसाइ रहनेछ । उनी मंगलबार अपरान्ह नेपाल आइपुगेका थिए । उनलाई राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा स्वागत गरेका थिए ।

कतारको अमिर थानीको नेपाल भ्रमण मिलाउन अहोरात्र खटिएका कतारस्थित नेपाली राजदूतावासका राजदूत डा. नरेशविक्रम ढकालले महामहिम अमिर शेख तमिम बिन हमाद अल थानीको नेपाल भ्रमणलाई द्विपक्षीय सम्बन्धको सहयोग, साझेदारीको जग बलियो र उज्ज्वल भविष्य निर्माण गर्ने आधारशिला बनेको बताएका छन् ।

---

थानीको नेपाल भ्रमण हाम्रो कूटनीतिक सम्बन्धको इतिहासमा अभूतपूर्व ऐतिहासिक बनेको उनको भनाइ छ ।  राजदूतले अमिरको भ्रमणले नयाँ अवसरका ढोका खुला भएको उनले बताए ।

‘द्विपक्षीय सम्बन्धमा महत्वपूर्ण कोसेढुङ्गाहरू हासिल गर्न योगदान पुर्‍याउने र दुई देशको शक्ति र अनुभवबाट पारस्परिक लाभ हासिल गर्न योगदान उनको ठम्याइ छ । ‘दुवै मुलुकको राष्ट्र प्रमुखको विकास, समृद्धि, नवप्रवर्तन र वृद्धिमा साझा लक्ष्यहरू पुर्‍याउने महत्त्वपूर्ण नतिजाहरू हासिल गर्नमा केन्द्रित हुनेछन्,’ उनले भने,’ नेपाल सरकारले यो भ्रमणलाई निकै महत्व दिएको छ । पूर्ण तयारीका साथ नेपाल सरकार र जनता सगरमाथाको धर्तीमा परम अमिरलाई स्वागत गर्न आतुर छौँ र यो भ्रमण सबै मापदण्डमा सफल हुनेमा हामी विश्वस्त छौं ।‘

अमिरको भ्रमणले असाधारण उपलब्धिको साथ हाम्रो द्विपक्षीय सम्बन्धलाई नयाँ उचाइमा उचाइमा पुर्‍याउने उनले विश्‍वास व्यक्त गरे । राजदूत ढकालले भ्रमणले एकअर्कासँगको विभिन्न क्षेत्रमा सहकार्यलाई थप प्रगाढ र फराकिलो बनाउने विश्वास व्यक्त गरे ।

‘व्यापार, लगानी, ऊर्जा, पर्यटन, आईसीटी, पूर्वाधार विकास क्षेत्रहरू हुन् जहाँ दुवै देशले जित्ने स्थिति सिर्जना गरी सम्झौता हुने उनले बताए । भ्रमणका क्रममा द्विपक्षीय सम्बन्धलाई थप मजबुत बनाउने विभिन्न सम्झौता र समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर भएको छ ।

प्रेस तथा सूचना, स्वास्थ्य, शिक्षा, उच्च शिक्षा तथा वैज्ञानिक अनुसन्धान, ऊर्जा क्षेत्र, सांस्कृतिक सहयोग लगायतका क्षेत्रमा सहकार्य हुन सक्ने उनले बताए । अमिरको नेपाल भ्रमणले दुई देशबीच व्यापार, पर्यटन, कृषि, लगानी, शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि र संस्कृतिलगायतका द्विपक्षीय सहयोगका विभिन्न मार्गहरू खोल्ने अपेक्षा गरिएको राजदूतले बताए ।

जनशक्ति रोजगारी, हवाई सेवा, आर्थिक, व्यावसायिक तथा प्राविधिक सहयोग, दोहोरो कर उन्मुक्ति, मानवअधिकार, कूटनीतिक तथा आधिकारिक राहदानी वाहकका लागि भिसा अनिवार्य खारेज गर्ने, सुरक्षा, कृषि र खाद्य सुरक्षा सहयोगलगायतका विभिन्न क्षेत्रमा विगत केही वर्षदेखि भएका समझदारी र सम्झौताहरू भएका छन् ।

‘वर्षौंदेखि हाम्रा दुई देशबीचको द्विपक्षीय सम्बन्धले श्रम क्षेत्रलगायत विभिन्न क्षेत्रमा सहयोगका माध्यमबाट निरन्तर प्रगति भएको देखाएको छ । दुई दशकदेखि कतार नेपाली आप्रवासी कामदारहरूको लोकप्रिय गन्तव्य बनेको छ । कतारको निर्माण, कृषि, सेवा क्षेत्रलगायतको समग्र विकासमा महत्वपूर्ण योगदान पुर्‍याएको छ,’ ढकालले अगाडि थपे ।

ढकालले नेपाली समुदाय कतारमा बसोबास गर्ने सबैभन्दा ठूलो आप्रवासी समुदाय भएको जिकिर गरे । नेपालीले फिफा विश्वकप २०२२ को लागि सबै स्टेडियमहरू र अन्य सुविधाहरू सहित पूर्वाधार विकासमा योगदान दिइरहेका छन्।

कतार राज्यमा नेपाली जनशक्ति रोजगारी सम्बन्धी द्विपक्षीय सम्झौता मार्च २१ , २००५  मा हस्ताक्षर भएको थियो ।  जसको अतिरिक्त प्रोटोकल २०  जनवरी, २००८  मा हस्ताक्षर भएको थियो । सम्झौताको उद्देश्य कतार राज्यमा कामदारहरूको हित संरक्षण र प्रवर्द्धन गर्ने हो । देशमा नेपाली जनशक्तिको आपूर्तिलाई नियमन गर्ने, कतारमा नेपाली समुदायले पाएको हेरचाह र ध्यानको प्रशंसा गर्दै महामहिम राजदूतले आप्रवासी कामदारको अधिकार सुनिश्चित गर्न हालैका वर्षहरूमा कतारले लागू गरेको व्यापक श्रम सुधारको प्रशंसा गरे।

तिनीहरूमा कतार भिसा केन्द्रहरू (QVC) को स्थापना र सञ्चालन, निकास अनुमतिहरूको आवश्यकता नहुने, र गैर-भेदभावपूर्ण न्यूनतम ज्यालाको कार्यान्वयनलगायत अन्य समावेश छन् ।

नेपाली आप्रवासी कामदारहरूले ल्याइएका सुधारहरूबाट ठूलो मात्रामा लाभान्वित भएको ढकालले बताए । उनले दुई देशबीचको व्यापार आदानप्रदानलाई दुई देशबीचको द्विपक्षीय व्यापार सामान्य भए पनि पछिल्ला वर्षहरूमा गति लिएको बताए ।

नेपालले कतारमा गलैंचा, खाद्यवस्तु, कपडा र छाला निर्यात गर्छ भने नेपालले कतारबाट पोलिथिन, सुनका गरगहना, इलेक्ट्रोनिक उपकरण तथा पार्टपुर्जा र कपडा आयात गर्ने गरेको उनले बताए ।

‘ द्विपक्षीय व्यापार कतार राज्यको पक्षमा छ। हामीले हाम्रो व्यापार आदानप्रदानलाई दुई मित्र राष्ट्रहरूले चाहेको स्तरमा विस्तार गर्न आवश्यक छ,’राजदूतले अगाडि भने । जलविद्युत, पर्यटन, कृषि, आईसीटी र शहरी विकासमा नेपालको प्रचुर सम्भावनालाई ध्यानमा राख्दै थानीले कतारी कम्पनी र कतारी व्यवसायीलाई आफ्नो देशमा लगानी गर्न आग्रह गरेका छन् ।

भौगोलिक संरचनाका कारण नेपाल प्राकृतिक स्रोतसाधनमा धनी र विशेषगरी जलविद्युतमा, स्वच्छ ऊर्जाको स्रोत रहेको ढकालको भनाइ छ । नेपालको जलस्रोत सदुपयोग गर्न विदेशी लगानी चाहिने उनले उल्लेख गरे ।

नेपालमा लगानी गर्दा कतारी लगानीकर्ताका लागि फाइदाजनक रहेको उनले बताए ।  नेपाल प्रकृति, संस्कृति र साहसिक कार्यका लागि प्रसिद्ध रहेको ढकालले जानकारी दिए ।

पर्यटक गन्तव्यको रूपमा, नेपालले पर्यटन क्षेत्रमा धेरै लगानीको अवसर प्रदान गर्दछ। हामीलाई यस क्षेत्रमा पनि विदेशी लगानीको नितान्त आवश्यकता छ। धेरै कतारी पर्वतारोहीहरूले विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथा आरोहण गरे ।

‘नेपालमा सगरमाथा आरोहणमा गहिरो रुचि भएकाले कतारबाट नेपाल आउने क्रम बढ्दै गएको छ,’ उनले प्रस्ट पारे,’ कृषि, उत्पादन, आईसीटी, स्वास्थ्य, शिक्षा, यातायात, खानी तथा खनिज र सहरी विकास नेपालमा प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानीका लागि आशाजनक क्षेत्र रहेको छ ।‘

उनले नेपालमा लगानीका लागि अन्तर्राष्ट्रिय ध्यानाकर्षण र चासो आकर्षित गर्न नेपाल सरकारले आगामी वैशाख २८ देखि २९ गतेसम्म आयोजना गर्ने लगानी सम्मेलनमा सहभागी हुन कतारी व्यवसायीलाई निमन्त्रणासमेत गरेका छन् । अमिरको दूरदर्शी र सक्षम नेतृत्वमा कतार राज्यले सामाजिक-आर्थिक उन्नतिदेखि पूर्वाधार निर्माणदेखि मानव संशाधन विकास, विज्ञान र प्रविधिमा खेलकुदको विकाससम्मको चौतर्फी विकासमा उल्लेखनीय र उत्कृष्ट उपलब्धि हासिल गरेको छ ।

फिफा विश्वकप २०२२, २००६ को एसियाली खेलकुद, एएफसी एसियन कप २०२३, दोहा फोरम र एक्स्पो २०२३ दोहा जस्ता विश्वस्तरीय कार्यक्रमहरू आयोजना गर्नु कतार प्रभावशाली प्रगति र विशिष्ट शक्तिका साथ विश्व नक्सामा उभिएको तथ्यको प्रमाण हो,' उनले भने ।

राजदूतले विश्वव्यापी मञ्चमा कतारको सक्रिय र प्रभावकारी कूटनीतिको पनि प्रशंसा गरे र राज्यले विश्वव्यापी मध्यस्थता प्रयासहरूमा उत्कृष्ट हुँदै राज्यले प्रभावशाली र चम्किलो कूटनीति पुन: सुरु भएको उनले उल्लेख गरे ।

‘कतार राजनीतिक र आर्थिक खुलापनले विश्व शान्ति र सुरक्षा, मानवता र समृद्धिको केन्द्रविन्दु बनाएको अवस्थामा महत्वपूर्ण योगदान पुर्‍याएको छ ।  कतारसँगको समृद्धिबाट नेपालले उच्च कूटनीतिक सम्बन्धका माध्यमबाट लाभान्वित हुनसक्नेछ,’ उनको भनाइ छ ।

आर्थिक सहयोग, प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी, द्विपक्षीय व्यापार र जनता-जनताको सम्बन्धलाई थप गति दिने ढकालले बताए । उनले कतारको समृद्ध अर्थतन्त्रका सम्बन्धमा राजदूतले कतारको अर्थतन्त्र क्षेत्रको सबभन्दा बलियो अर्थतन्त्र र विश्वकै आशाजनक अर्थतन्त्रमध्ये एक भएको प्रस्ट पारे ।

उनका अनुसार कतारले विश्वव्यापी चुनौतिहरूको बाबजुद सन्तुलित वृद्धि दर कायम राखेको छ र कतार राष्ट्रिय भिजन २०३० अनुरूप नीतिहरू अनुरुप विश्वको नक्सामा आफ्नो आर्थिक स्थितिलाई बढाएको छ ।  प्रतिस्पर्धात्मक ज्ञानमा आधारित अर्थतन्त्रको जग बसालेको छ ।  कतारका लागि नेपाली राजदूत डा. नरेश विक्रम ढकालले क्यूएनएसँगको आफ्नो मन्तव्यको अन्त्यमा सन् १९७७ मा कूटनीतिक सम्बन्ध स्थापना भएदेखि नै दुई देशबीच मैत्री, आपसी सम्बन्धमा आधारित सौहार्दपूर्ण, घनिष्ट र उत्कृष्ट सम्बन्ध रहेको छ ।

विश्वास, सम्मान, समझदारी, समर्थन र सहयोग रहेकाले नेपालले कतारसँगको सम्बन्धलाई उच्च प्राथमिकता दिएको बताए ।