पृथ्वी सामान्य भन्दा छिटो घुम्न थालेको छ, तर किन?

बेलायतको राष्ट्रिय भौतिक प्रयोगशालाका वैज्ञानिकहरूले जुन २९ र अर्को छोटो दिन जुलाई २६ मा रेकर्ड गरेका छन्। यी दुवै दिनमा, पृथ्वीले आफ्नो सामान्य २४ घण्टाको परिक्रमा २४ घण्टाभन्दा कममा पूरा गर्यो। वैज्ञानिकहरूले समय मापन गर्न परमाणु घडीहरू प्रयोग गर्न थालेयता अर्थात सन् १९६० पछि सबैभन्दा छोटो दिन यसपालिको जुन महिनाको २९ तारिख भएको जनाइएको छ। २९ तारिख सामान्य भन्दा १.५९ मिलिसेकेन्ड छोटो दिन थियो । यसैगरी यो जुलाईको २६ तारिख सामान्यभन्दा १.५० मिलिसेकेन्ड कम थियो, जुन नयाँ रेकर्ड मानिएको छ।

वैज्ञानिकहरूका अनुसार पृथ्वीको परिक्रमा सामान्यभन्दा छिटो भएकोले छोटो दिनहरू हुने गर्छ। तर पृथ्वी किन छिटो घुमिरहेको छ? वैज्ञानिकहरु यसको बारेमा पूर्णतया निश्चित छैनन्, तर वैज्ञानिकहरुले निम्न कारणले यस्तो भएको हुन सक्ने बताएका छन्:

• जियोफिजिकल रिसर्च लेटर्समा प्रकाशित एक अध्ययनका अनुसार ग्लोबल वार्मिङ (विश्व उष्णीकरण) ले ग्लेशियरहरू पग्लन सुरु गर्यो, जसले गर्दा हाम्रो ग्रहको परिक्रमाको अक्ष सन् १९९० को दशकको तुलनामा छिटो सर्छ र पृथ्वी छिटो घुम्न थाल्छ।

• हिमनदीहरू पग्लिने र जम्नेलगायतका जलवायु वा जलवायु प्रणालीमा हुने परिवर्तनहरूले पृथ्वीको तौलमा असर गरिरहेको छ।

• कपासको बत्ती कात्दा कपासबाट आफ्नो हात फैलाउँदै लगेजसरी भूकम्प र अन्य भूकम्पीय गतिविधिहरूले पृथ्वीको केन्द्रतिर द्रव्यमान सारेको पनि हुनसक्छ। पृथ्वी भित्र पग्लिएको कोरको गतिविधि जसले ग्रहमा द्रव्यमान स्थानान्तरण गर्दछ।

• महासागरीय विस्तार र समुद्रको भुइँमा पर्ने दबाब जसले पृथ्वीको अक्षलाई तान्छ।

• पृथ्वीको अक्षको प्राकृतिक विस्थापन, घुमाउने गतिसँग जोडिएको हुन सक्छ।

अष्ट्रेलियाका खगोलविद् फ्रेड वाट्सन वताएअनुसार पृथ्वी घुमिरहेको ठोस बल मात्र होइन भन्ने कुरालाई मनन गरिनु पर्छ। वाट्सनले भने यो भित्र र बाहिर दुवै तरल भएको छ र यो सबै चीजहरू अलि सुस्त भएको छ कि वातावरण प्राप्त भएको छ।

केही वैज्ञानिकहरूले यो छोटो दिनको नयाँ अवधिको सुरुवात हुनसक्ने सोचेका छन्।

एक रिपोर्टका अनुसार यदि पृथ्वीले तीव्र गतिमा घुमिरह्यो भने यसले नकारात्मक छलांग सेकेन्ड वा नकारात्मक छलांग सेकेन्डको सुरुवात गर्न सक्छ। यी नकारात्मक छलांग सेकेन्डहरू परिचय गर्नुको उद्देश्य पृथ्वीले सूर्यको वरिपरि परिक्रमा गर्ने दरलाई कायम राख्नु हो जुन परमाणु घडीहरूबाट मापनसँग मेल खान्छ। यसले घडी-निर्भर आइटी प्रणाली र सफ्टवेयर र जीपीएस् उपग्रहहरूको लागि सम्भावित रूपमा घातक प्रभाव पार्न सक्छ।-आइएनएस-स्वतन्त्र समाचार