यी हुन् इस्लाम धर्मका पाँच स्तम्भ

काठमाडौँ- ईदको चन्द्रमा देखिने बित्तिकै रमजान महिना समाप्त हुन्छ र भोलिपल्ट ईद उल फित्र मनाइन्छ । ईद विश्वभरी ११ अप्रिल २०२४ मा मनाइनेछ । मुस्लिम समुदायमा ईदको पर्वलाई लिएर केही विशेष नियमहरू छन्, जसमध्ये एक हो जकात र फित्रा ।

रमजानपछि ईद मनाइन्छ । तर ईद मनाउनु अघि मुस्लिमहरूले जकात र फित्रा तिर्नुपर्छ । ईदको नमाज अगावै जकात र फित्रा तिर्नुपर्ने हुन्छ, यो भनेको धनी गरिब सबैले ईद मनाउनुपर्छ, कसैलाई पनि अभाव नहोस् र खुशीको पर्व ईदमा हरेक घर खुसीले भरियोस् ।

---

तर जकात र फित्रा के हो ? जकात र फित्रा के हो ? के दान दिनुपर्छ ? कति दान गर्नुपर्छ र कहिले दान गर्नुपर्छ भन्ने विषयमा मानिसहरूको मनमा धेरै प्रश्न छन् । हामीलाई यसको बारेमा विस्तृत जानकारी दिनेछौं । 

जकात र फित्रा एक प्रकारको दान हो, जुन ईदको नमाज अघि दिइन्छ । जकात पनि इस्लाम को ६ स्तम्भभित्र पर्दछ, जो पूरा गर्नको लागी प्रत्येक मुस्लिमको कर्तव्य हो । इस्लाम धर्मअनुसार प्रत्येक सक्षम व्यक्तिले जकात तिर्नुपर्छ ।

के हो फित्राह ?
विशेष महत्व रहेको ईद उल फित्रमा फित्राह थपिएको छ । फित्र वा फित्राहबाट व्युत्पन्न हुन्छ, जसको अर्थ धनी, धनी वा सक्षम परिवारका मानिसहरूले आर्थिक रूपमा कमजोर वा खाँचोमा परेकाहरूलाई दिने पैसा हो । गरिब परिवारका मानिसहरूले पनि ईद मनाउन सकून् भनेर यो ईदको नमाज अघि दिइन्छ ।

जकात के हो ?
ईदको नमाज अघि वा रमजानको समयमा जकात दिने चलन छ । फित्रा जस्तै, जकात पनि गरिब, दरिद्र वा अनाथहरूलाई दिइन्छ ।

कति जकात तिरिन्छ ?
जकात ईद अघि भुक्तानी गरिन्छ । तर जकात कति कटौती गर्नुपर्छ भन्ने प्रश्न हो । एक वर्षभन्दा बढी समयसम्म आफूसँग राखिएका सुनका गरगहना र नगदको कुल रकममा २.५ प्रतिशत जकात काटिन्छ । यसरी जकात तिर्दा अल्लाहको दया कायम रहन्छ भन्ने धार्मिक विश्वास छ ।

फितरा कति निकालिन्छ ?
ईदको दिन ईदको नमाज अघि फित्रा पनि निकालिन्छ । नगद र सुनका गरगहनाको कुल रकमको साढे दुई प्रतिशत जकात दिइन्छ । जबकि फित्रामा साढे दुई किलो गहुँ वा सो बराबरको रकम दिइन्छ । तर यदि इस्लाम धर्मालम्बी धनी वा सक्षम छ भने योभन्दा बढी दिने गर्छन् ।