फेसबुक, गुगलमा समाचार सेयरको शुल्क लिने कानुन बनाउँदै भारत

काठमाडौँ – अष्ट्रेलिया, क्यानडा र फ्रान्सपछि अब भारतमा समेत गुगल र फेसबुक जस्ता टेक कम्पनीहरूले आफ्नो प्लेटफर्ममा समाचार सेयरवापत पैसा दिनुपर्ने कानुन ल्याउने तयारी भएको छ। अन्तिम चरणमा रहेको यो कानुन यदि लागू भएमा विश्वव्यापी प्राविधिक कम्पनीहरू जस्तै अल्फाबेट (गुगल, युट्यूब), मेटा (फेसबुक, इन्स्टाग्राम र ह्वाट्सएप), ट्विटर र अमेजनलाई भारतीय समाचार पत्र र डिजिटल समाचार प्रकाशकहरूलाई राजस्वको अंश तिर्न बाध्य पार्नेछ।

टेक कम्पनीहरूले मिडिया हाउसहरूबाट समाचार सामग्रीहरू राखेर राजस्व आर्जन गर्दा उनीहरूले आम्दानीलाई निष्पक्ष रूपमा बाँडफाँड गर्न नसकेको कारणले कानूनको आवश्यकता उत्पन्न भएको भन्दै सो कानुन ल्याउन लागिएको समाचार इन्डिया टुडेले उल्लेख गरेको छ। समाचार प्रकाशकहरूका लागि, यी डिजिटल कम्पनीहरू अपारदर्शी र पक्षपाती भएको समेत सो समाचारमा उल्लेख छ।

---

फ्रान्स र अष्ट्रेलिया जस्ता देशहरूले ठुला टेक कम्पनीसँग प्राविधिक-व्यावसायिक सम्झौता गर्दा उनीहरूको घरेलु समाचार प्रकाशकहरूको लागि स्तर खेल्ने क्षेत्र प्रदान गर्न विशेष कानुनहरू प्रस्तुत गरेका छन्। क्यानडाले भर्खरै एउटा विधेयक पेश गरेको छ जसले गुगलको प्रभुत्व अन्त्य गर्न र निष्पक्ष राजस्व बाँडफाँड सुनिश्चित गर्न प्रस्ताव गरेको छ। यी कानुनहरूले मिडिया कम्पनीहरूको फाइदाको लागि मात्र होइनन्। उपभोक्ता पनि लाभान्वित हुनेछन् । टेक कम्पनीहरूले समाचार सामग्रीको लागि उचित मूल्य दिनाले मिडिया हाउसहरूको लागि गुणस्तरीय कन्टेन्ट दिनेछ। पाठकहरूको लागि उच्च गुणस्तर, विविध र सही सामग्री विकास गर्नमा ध्यान केन्द्रित गर्न प्रयोग गर्न सकिने जनाइएको छ।

हाल गुगल र फेसबुक जस्ता प्लेटफर्महरूले उनीहरूको एल्गोरिदमको संरचनाको कारणले फेक न्यूजले फाइदा उठाउने चिन्ता बढेको छ। उदाहरणका लागि गुगलले आफ्ना सबै विज्ञापन ट्राफिकको ४८ प्रतिशत नक्कली वा भ्रामक समाचारहरू पेड गर्ने समाचार साइटहरूमा सेवा दिने विश्वास गरिन्छ।

फेसबुकलाई पनि सन् २०१६ को अमेरिकी चुनाव र कोभिड–१९ महामारीको बेला देखिए जस्तै तथ्यपरक समाचारमा गलत सूचनालाई बढावा दिएको आरोप लगाइएको छ। परम्परागत समाचार मिडियामा स्व-नियामक संयन्त्र वा तिनीहरूको सामग्रीमा तेस्रो पक्षको निरीक्षण हुन्छ, ठूला टेक कम्पनीहरूले थोरै वा कुनै निरीक्षण बिना सबै प्रकारका समाचारहरूलाई च्यानलाइज गर्दछ। यसले धेरै हदसम्म नक्कली समाचारलाई बन्द गर्छ