'भारतले अरु खोप उत्पादक मुलुकसँग मागेर भए पनि छिमेकी देशलाई खोप उपलब्ध गराउनु पर्छ'

काठमाडौँ : नेपालमा मात्रै होइन, भारत, बंगलादेशलगायतका दक्षिण एसियाली मुलुक कोभिड-१९ को दोस्रो लहरबाट अत्याधिक प्रभावित बनेका छन् । मृत्य हुने र संक्रमणमा पर्नेको संख्या नियन्त्रणमा आएको छैन । खोप उत्पादक भारतले खोप निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएका कारण नेपाल, बंगलादेश लगायतका मुलुकले खोप लगाउने अभियान जारी राख्‍न सकेका छैनन् ।

विश्वकै सबैभन्दा ठूलो खोप उत्पादक सिरम इन्स्टिच्युटले आफूले अझै केही महिना खोप निर्यात नगर्ने बताइसकेको छ ।  बेलायती अखबार दी फाइनान्सियल टाइम्सको रिपोर्टमा उल्लेख भएअनुसार सिरमले सन् २०२१ को अन्त्यदेखि मात्रै खोप निर्यात गर्ने निधो गरेको छ । सिरममा उत्पादन भइरहेको खोप हाल भारतमै प्रयोग भइरहेको बताइएको छ ।

---

यस्तोमा दक्षिण एसियाली मुलुकहरूले न त कोभ्याक्स कार्यक्रम अन्तर्गत अनुदानको थप खोप पाउने सम्भावना छ न त सिरमबाट सिधै खोप खरिद गर्ने सम्भावना छ । यस विषयलाई भारतको लोकप्रिय अबखार दी टाईम्स अफ इन्डियाले उठाएको छ ।

बिहीबार एक रिपोर्ट प्रकाशित गर्दै टाईम्स अफ इन्डियाले भारतले अन्य स्रोतबाट भए पनि छिमेकी मुलुकलाई खोप उपलब्ध गराउनु पर्ने अवस्था आउन सक्ने बताएको छ । ‘नेपाल, बंगलादेश मात्र होइन, माल्दिभ्ससमेतलाई तत्काल खोप चाहिएको छ । यस्तोमा भारतले अन्य उत्पादकसँग लिएर भए पनि आफ्ना महत्वपूर्ण छिमेकीलाई खोप उपलब्ध गराउनु पर्ने हुनसक्छ,’ टाईम्स अफ इन्डियाले लेखेको छ ।

नेपालमा मात्रै होइन, बंगलादेश र माल्दिभ्समा पनि हजारौँले सिरमबाट उत्पादित कोभिसिल्ड खोपको दोस्रो डोज लगाउन पाएका छैनन् । भारतको सिरम कम्पनीलाई नेपालले भुक्तानीसमेत गरिसकेको छ । 

टाईम्स अफ इन्डियाले आफूले भारतको विदेश मन्त्रालयसँग छिमेकी मुलुककतर्फ खोप निर्यात गर्ने बारेमा जिज्ञासा राखेको तर जवाफ नआएको बताएको छ । यद्यपि भारतले अमेरिकासँग खोप खरिद र उत्पादन बढाउने विषयमा कुराकानी थालेको रिपोर्टमा उल्लेख छ ।

‘हामी अमेरिकासँग छलफलमा छौँ । खोप खरिद र भारतमै उत्पादन बढाउने विषयमा विभिन्न अमेरिकी कम्पनीसँग कुराकानी गरिरहेका छौँ,’ भारतीय विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता अरिन्दम बाग्चीले प्रेस ब्रिफ्रिङमा भनेका छन् । 

उता भारतकै अर्को अखबार दी हिन्दुले भारतीय विदेश मन्त्री एस जयशंकरले अर्को साता अमेरिकाको भ्रमण गर्ने जनाएको छ । भ्रमणको मुख्य उद्देश्य अमेरिकी उच्च अधिकारी र त्यहाँका खोप उत्पादक कम्पनीसँग छलफल गर्नु रहेको दी हिन्दुले आज (शुक्रबार) प्रकाशित गरेको रिपोर्टमा उल्लेख गरेको छ ।

जयशंकरले फाइजर, माेडेना, जोनसन एन्ड जोनसनका प्रतिनिधिलाई भेट्ने जनाइएको छ । भारतमै पनि खोपको अभाव रहेका बेला जयशंकरको अमेरिका भ्रमणको समाचार आएको हो । केही समयअघि मात्रै अमेरिकाले खोप उत्पादनमा आवश्यक पर्ने कच्चा पदार्थ निर्यातमा रोक लगाएको थियो । यद्यपि अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडन भारततर्फको निर्यातमा भने केही लचिलो देखिएका थिए ।

दुई साता अघि मात्रै अमेरिकाले सिरमलाई करिब दुई करोड डोज खोप उत्पादन गर्न पुग्‍ने कच्चा पदार्थ उपलब्ध गराएको बताइएको थियो । तर अमेरिकी प्रतिबन्ध पूर्णरुपमा नहटे खोप उत्पादनमा असर परिरहने बताइएको छ ।