साइबरसम्बन्धी विज्ञहरू प्रत्येक मन्त्रालयमा राख्नुपर्ने सांसदहरूको माग

काठमाडौँ- सांसदहरूले साइबर सम्बन्धी विज्ञहरू प्रत्येक मन्त्रालयमा राख्नुपर्ने बताएका छन् ।

सोमबार दिगो विकास तथा सुशासन समितिको बैठकमा बोल्दै सांसदहरूले सरकारले हरेक मन्त्रालयमा साइबरसम्बन्धी प्राविधिक विज्ञहरू राख्नुपर्ने धारणा राखेका हुन् । उनीहरूले प्रविधिको प्रयोग गरी आपराधिक गतिविधि गर्नेहरू बढेको भन्दै सरकारले हरेक मन्त्रालयमा सचिवसरहको एक जना विज्ञ राख्नुपर्ने बताए । उनीहरूले साइबर अपराधलाई समयमा नै निर्मूल पार्न आवश्यक जनशक्तिको पूर्ति गर्न पनि सरकारसँग माग गरेका छन् ।

---

समितिको बैठकमा बोल्दै सांसद वामदेव गौतमले साइबर सम्बन्धी विज्ञहरू प्रत्येक मन्त्रालयमा राख्नुपर्ने बताए । उनले पाठ्यक्रममा नै सुरक्षाको व्यवस्थाका बारेमा समावेश गराइ अध्ययन, अध्यापन गराउनुपर्ने उल्लेख गरे । सांसद गौतमले सुरक्षा व्यवस्थाको अवलम्बन नगरे कुनै पनि बेला देशलाई क्षति हुने आशंका व्यक्त गरे । 

बैठकमा नेकपा (माओवादी केन्द्र) का सांसद भुवनबहादुर सुनारले सरकारी निकायमा प्रयोग हुने सूचना प्राविधिक उपकरण खरिदका लागि मापदण्ड बनाउन जरुरी रहेको बताए । उनले प्राविधिक प्रयोग सम्बन्धमा समयसापेक्ष नीति तर्जुमा गर्नुपर्नेमा उनको जोड थियो । सांसद सुनारले सरकारी निकाय आवश्यकताका आधारमा वेबसाइट बनाएर प्रयोगमा ल्याउनुपर्ने, सरकारी वेबसाइट जस्तो महत्वपूर्ण कुरा सहकारी बनाउने विषयमा निश्चित मापदण्ड र नीति तर्जुमा गर्नुपर्ने र राष्ट्रिय सूचना नीति २०७३ लाई परिमार्जन गर्नुपर्ने बताए ।

त्यस्तै बैठकमा नेपाली कांग्रेसकी सांसद कमलादेवी पन्तले प्रविधिको ज्ञान भएका मानिसहरूलाई पैसा धेरै दिएर भए पनि मन्त्रालयमा साइबर सुरक्षाका लागि राख्नुपर्ने बताइन् । उनले साइबर ह्याक गर्ने ह्याकरलाई कारबाही गर्न नेपालसँग ऐन नरहेकाले कसरी अपराधीलाई कारबाही गर्ने भन्ने बारेमा सोच्न जरुरी रहेको बताइन् ।

बैठकमा नेपाली कांग्रेसका सांसद कृष्णप्रसाद पौडेलले साइबर सेक्युरिटी फ्रेमवर्कको वर्तमान अवस्था के छ ? भन्दै प्रश्न गरे । उनले साइबरको क्षमता कम रहेको गुनासो आइरहेकाले अब सुरक्षित र भरपर्दो बनाइ विस्तार गर्न आवश्यक रहेको बताए । सरकारलाई आवश्यक हो भने महंगो रकम तिरेर भए पनि साइबर विज्ञहरू राख्नुपर्ने उनकाे भनाइ छ ।

त्यस्तै दिगो विकास तथ सुशासन समितिका सभापति प्रकाश पन्थले एउटा व्यक्तिलाई एउटा मात्रै सिम दिने व्यवस्था गरे अपराधमा केही कम हुनसक्ने बताए । उनले नेपालमा र विदेशमा बसेर साइबर अपराध गर्नेहरूलाई के कस्ता कारबाही गर्ने प्रावधान छ ? भन्दै प्रश्न गरे ।