बीपीकी श्रीमती सुशीला : किन बीपीलाई प्रधानमन्त्री हुनबाट रोक्थिन् ?

काठमाडाैँ- नेपालका धेरैजसो प्रधानमन्त्री र मन्त्रीका निर्णयमा श्रीमती हाबी हुने गरेको आरोप लाग्दै आएको छ । तर, प्रथम जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री बीपी कोइरालाकी पत्नी सुशीला एक अपवाद हुन् जसले जीवनकालमा आफ्नै परिवारबाट जेठाजु मातृका, पति बीपी र देवर गिरिजाप्रसाद कोइराला प्रधानमन्त्री भएको हेर्न पाइन् । 

तर, पनि राजनीतिक मामिलामा कहिल्यै हस्तक्षेप उनले गरिनन् । बरु दुई तिहाई बहुमत प्राप्त दल नेपाली काँग्रेसका सभापतिसमेत रहेका आफ्ना पति बीपीलाई प्रधानमन्त्री नबन्न दबाब दिँदै अनसनसमेत बसिन् । अहिले प्रधानमन्त्री, मन्त्रीको निर्णयमा श्रीमती हाबी हुने गरेको आरोप लाग्दै आइरहेको छ । नेपाली काँग्रेसका सभापति एवं प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवामाथि पनि यस्ता आरोप लाग्दै आएका छन् ।  

---

बीपीको राजनीतिक जीवनमा श्रीमती सुशीलाको भूमिका र प्रभाव रहेको विश्लेषण भइरहेको समयमा वास्तवमा बीपीको जीवनमा श्रीमती सुशीलाको कस्तो प्रभाव थियो ? भनेर छोरा प्रकाश कोइराला र काँग्रेसका पुराना नेता केशवनन्द जोशीलाई सोध्यौ ।

नेता जोशीले राजासँग सुवर्ण समशेरको निकटता भएकोले प्रधानमन्त्री र पार्टी सभापतिमा छोडिदिन आग्रह गरेको बताए । उनले बीपीलाई श्रीमती सुशीलाले पार्टी सभापति छोडेर पार्टी संगठन बलियो बनाउन सुझाव दिएको पनि बताए । सुवर्ण समशेर राणा परिवारका निकट सदस्यको रुपमा हेरिँदै आएका जोशीको बुझाई पनि बीपीकी श्रीमती सुशीलाले पार्टी सभापति पद सुवर्णलाई छोडिदिन आग्रह गर्ने गरेको आफूले थाहा पाएको उनले सुनाए । 

‘मैले सुनेअनुसार सुशीला भाउजुले बीपीलाई बारम्बार छोडिदिनुहोस्, प्रधानमन्त्री र संसदीय दलको नेता बन्न, सुवर्ण समशेरको राजासँग निकट छ, उहाँलाई छोडेर तपाई पार्टी संगठनलाई बलियो बताउनु लाग्नुस् भन्ने गर्नुहुन्थ्यो भनेर सुनेको थिएँ ।’ नेता जोशीले भने ।

त्यस्तै तत्कालीन समयमा नेपाली काँग्रेस पार्टीले दुई तिहाईका साथ जितेको भएपनि तीन महिनासम्म संसदीय दलको नेता चुन्न सकस भइरहेको कारण संसदीय दलको नेता चुन्ने कुरामा बीपी उठ्न लाग्दा कमाएको इज्जत र प्रतिष्ठा मेटिने डरले श्रीमती सुशीला चिन्तित भएको छोरा प्रकाश कोइरालाले बताए । उनले पार्टी सभापति र प्रधानमन्त्री नबन्न श्रीमती सुशीलाले आग्रह गर्दा उनले कोइराला परिवारबाट नै गाली खाएको सुनाए ।

‘आमाको प्रधानमन्त्री नबन्ने प्रस्ताव कोइराला परिवार कसैलाई चित्त बुझेको थिएन,’ उनले भने । बीपीले आमाका सबै कुरा सुन्ने गरेपनि निर्णय आफ्नै लिने गरेको बताए । उनले प्रधानमन्त्री भएर देश र जनताको सेवा गर्ने प्रतिवद्धतापछि पार्टीलाई सुदृढ बनाएर अघि लैजाने काम गरेको बताए। 

‘बीपीलाई सरकार चलाउन पार्टी भित्रैबाट असहयोग हुनेछ र उहाँलाई असफल बनाउने काम हुनेछ भन्ने आमालाई लागेको थियो,’ उनी थप्छन्, ‘त्यस्तो अवस्था आयो भने त्यो बेलासम्म  बीपीले जतिपनि नाम र इज्जत कमाउनुभएको छ त्यो पनि मेटिएर जानसक्छ भन्ने डर आमालाई थियो ।’

त्यतिबेला एकातिर राजाले सुवर्णजीलाई नै चाहेको कुरा बाहिर आइरहेको थियो अर्कोतिर नेपाली काँग्रेस भित्रैबाट पनि बीपीलाई असहयोग हुने गाईंगुईं चलेको थियो । ‘त्यसैले मेरो आमाले पटकपटक बाबालाई तपाई प्रधानमन्त्रीमा दाबी नगर्नुस् । सुवर्णजीलाई बनाउनुस् भन्नुभएको थियो,’ उनले भने ।

अन्तिममा बीपीले प्रधानमन्त्री भएर देशको सेवा गर्छु भनेर एकल निर्णय लिएका हुन् ।