काठमाडौँ : व्यवस्था राख्‍ने कि मास्‍ने ? संविधान कुल्चिने वा बचाउने ? प्रतिनिधि सभा विघटनविरुद्ध सर्वोच्चमा सुनुवाइ चलिरहेको मुद्दामा मूल बहस यसैमा केन्द्रित छ । सोमबार रिट निवेदकका तर्फबाट बहस गरेका वरिष्ठ अधिवक्ता शम्भु थापाले मूल मुद्दाको मूल विषयमा न्यायाधीश केन्द्रित बहस गरे ।

उनले बहस ढिलो चाँडो सकिने भएपनि न्यायाधीशको बुझाई र व्याख्याले मात्रै फैसला आउने बताए । बाहिर आम मानिसले भन्‍ने, कानुन व्यवसायीले बहस गर्ने र सरकारले निरन्तर नियन्त्रण गरिरहने भएपनि न्यायाधीश ‘कन्भिन्स’ भएपछि मात्रै जनताको पक्षमा फैसला आउने बताए ।

---

तर प्रतिनिधि सभा विघटनविरुद्धको मुद्दा अरु मुद्दा जस्तो सामान्य र असामान्य विषय नभएको उनको तर्क थियो । संविधान बचाउने वा कुल्चिने ? शासकलाई अदालत नियन्त्रण गर्न दिने वा संविधानको व्याख्या गर्ने ? भन्दै वरिष्ठ अधिवक्ता थापाले न्यायाधीश केन्द्रित बहस गरे ।

बहसका क्रममा उनले भने, ‘श्रीमानसमक्ष मेरो विनम्र निवेदन छ, श्रीमानले जे बुझ्नु हुन्छ । त्यही फैसला गर्नुहुन्छ । जसरी कन्भिन्स हुनुहुन्छ । त्यसरी नै फैसला गर्नुहुन्छ ।’ तर फैसलापछि कस्तो ‘फिलिङ’ आयो ? भनेर सोध्दा जवाफ दिन सकिने फैसला गर्नुपर्नेतर्फ पनि उनले जोड दिए । 

‘श्रीमान पाँच जना हुनुहुन्छ । बहस गर्ने हामीलाई पनि बोलाउनु होला’ उनले अगाडी भने, ‘फैसला आएपछि कस्तो फिलिङ आयो ? सोध्‍नेछौं । यो बहस संविधान बचाउने, व्यवस्था जोगाउने बहस हो । मुद्दा हो ।’

प्रतिनिधि सभा पुनःस्थापना नभएको खण्डमा संविधान शून्यमा जाने र न्यायाधीश पनि शून्यमा जाने अवस्था आउन सक्ने थापाले तर्क गरे । ‘श्रीमानहरु के शून्यमा आएको हो ? यो संविधानमा शून्य हो र ?’ उनले थप अगाडी प्रश्‍न गर्दै सोधे, ‘यो फैसलापछि पाँच जना श्रीमान बसेर हेरौँ । हामी पनि बसौला । साच्चै कस्तो फिलिङ आयो ?’ 

राजनीतिक दलले सत्ता र शक्ति पाए जस्तोसूकै निर्णय र कदम उठाउने गरेको पनि उनले सुनाए । तर संविधानलाई व्याख्या गर्ने अधिकार पाएको न्यायपालिकाले व्यवस्था बचाइ राख्‍ने दायित्व निर्वाह गर्नुपर्नेमा थापाले जोड दिए ।