कास्कीमा डेंगी संक्रमण बढ्यो, एकै दिन थपिए ४० बिरामी

गण्डकी- कास्कीमा बुधबार एकै दिन ४० जना डेंगी संक्रमित भेटिएका छन् । योसँगै गत एक सातामा जिल्लामा ७५ जना डेंगीका बिरामी थपिएको स्वास्थ्य कार्यालयले जनाएको छ । गत पुस यता यहाँका तीन सय ६२ जनामा डेंगीको संक्रमण भएको कार्यालय प्रमुख रामबहादुर नेपालीले जानकारी दिए । 

'समयमा नियन्त्रण गर्न नसके डेंगीले भयावह रूप लिन सक्छ,' उनले भने, 'पोखरा महानगरभित्रका केही वडामा तीव्र रूपमा डेंगीको संक्रमण फैलिएको छ ।' उनले डेंगीले मानिसको ज्यानैसम्म लिने भएकाले सामान्य रूपमा लिन नहुने बताए । डेंगी रोकथाम र नियन्त्रणका लागि सबै पक्ष सचेत र जिम्मेवार हुनुपर्ने उनको भनाइ छ ।

---

यस रोगबाट बच्न लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्नु सबैभन्दा उत्तम उपाय भएको प्रमुख नेपालीले बताए । चार प्रकारको भाइरसबाट मानिसमा डेंगी संक्रमण हुने गरेको उनको भनाइ छ । समयमा उपचार नभए डेंगीबाट बिरामीको मृत्युसमेत हुन सक्ने प्रमुख नेपालीले बताए । 

पोखरा महानगरपालिका डेंगीबाट बढी प्रभावित रहेको पोखरा महानगरपालिकाको स्वास्थ्य शाखाका जनस्वास्थ्य निरीक्षक राजेन्द्र रेग्मीले बताए । उनका अनुसार जिल्लाभरिका संक्रमित तीन सय ६२ मध्ये तीन सय १९ संक्रमित पोखरा महानगरपालिका भित्रका हुन् । सबैभन्दा धेरै वडा नं ८ मा १६ जनामा संक्रमण देखिएको जनाइएको छ । 

गत वर्ष कास्कीमा तीन हजार ६९ जनालाई डेंगी लागेको थियो । तीमध्ये पोखरा महानगरपालिकामा दुई हजार आठ सय नौ थिए । 'असारदेखि कात्तिकसम्म डेंगी संक्रमणको जोखिम उच्च रहन्छ, यसबाट बच्ने उपाय भनेको लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्नु हो,' जनस्वास्थ्य निरीक्षक रेग्मीले भने । 

‘खोज र नष्ट गर’

डेंगी संक्रमण बढ्न थालेपछि पोखरा महानगरपालिकाले ‘खोज र नष्ट गर’ अभियान सुरु गर्ने भएको छ । बिहीबार यहाँ आयोजित ‘डेंगी रोग रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि सरोकारवालाको भूमिका’ विषयक अन्तरक्रियामा महानगर प्रमुख धनराज आचार्यले लामखुट्टेका सम्भावित बासस्थानको खोजी गरी नष्ट गर्ने अभियानमा सघाउन नगरवासीलाई आग्रह गरे । 

उनले महानगरभित्रका सबै सरकारी कार्यालयले हरेक शुक्रबार बिहान १० देखि साढे १० बजेसम्म ‘खोज र नष्ट गर’ अभियान सञ्चालन गर्ने प्रतिबद्धता जनाए । उनले महानगरभित्रका ४६ वटै स्वास्थ्य संस्थामा डेंगीको परीक्षण तथा उपचार सेवा निःशुल्क गरिएको बताए । 'डेंगीले कुनै पनि बेला भयावह रूप लिन सक्छ, हामी सबै सचेत र सतर्क रहनुपर्ने अवस्था छ,' प्रमुख आचार्यले भने, 'आफ्नो घर, कार्यालय र सार्वजनिकस्थल सफा राखौँ, लामखुट्टेको टोकाइबाट जोगिऔँ ।'

डेंगीको फाइरस फैलाउने लामखुट्टे खाल्डाखुल्डी, पुराना टायर, ड्रम आदिमा जम्मा भएको सफा पानीमा बस्ने हुँदा तिनलाई खाली गर्नुपर्ने जनस्वास्थ्य निरीक्षक रेग्मीले बताए । डेंगी ‘एडिस एजिप्टाई’ जातको पोथी लामखुट्टेको टोकाइबाट मानिसमा सर्ने उनको भनाइ छ । यो लामखुट्टेले जम्मा भएको सफा पानीमा फुल पार्ने र लार्भा जन्माउने गरेको उनले बताए । 'डेंगी नियन्त्रणको प्रभावकारी उपाय भनेको घर वरपरि पानी जम्न नदिनु हो, यो लामखुट्टे जमेको सफा पानीमा बस्छ र दिउँसोमा मात्र मानिसलाई टोक्छ,' उनले भने । 

डेंगीको शङ्का लागेमा तुरुन्त परीक्षण गरी र आवश्यकताअनुसार उपचार सुरु गर्नुपर्ने जनस्वास्थ्य निरीक्षक पाण्डेले बताए । स्वास्थ्य कार्यालयले लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्न, घर वरिपरि पानी जम्ने ड्रम, खाली बट्टा, पुराना टायर, भाँडाकुँडा नराख्न र शरीर ढोक्ने गरी लुगा लगाउन सर्वसाधारणमा अनुरोध गरेको छ । डेंगीको संक्रमणपछि एक्कासी उच्च ज्वरो आउने, रक्तस्राव हुने, टाउको, शरीर दुख्नेजस्ता लक्षण देखा गर्ने गरेको स्वास्थ्यकर्मी बताउँछन् । यो रोगको खास उपचार नभएकाले लक्षणअनुसार औषधोपचार गर्ने गरिएको छ । रासस