बाढी पहिरोबाट सिन्धुपाल्चोकमा बस्ती, खानेपानी र सडकलगायत पूर्वाधारमा ठूलो क्षति

सिन्धुपाल्चोक - गत असोज ११ र १२ गतेको अविरल वर्षाले सिन्धुपाल्चोकमा ठूलो जनधनको क्षति भएको छ । यहाँ विपद्मा परी १३ जनाले ज्यान गुमाएका छन् भने सबै मुख्य, सहायक र ग्रामीण सडक क्षतिग्रस्त भएका छन् । 

जिल्ला विपद् व्यवस्थापन समितिकाअनुसार यहाँ कृषकले लगाएको बालीनालीको क्षतिको विवरण संकलनको काम तत्काल अगाडि बढाउने र गुठीको जग्गामा लगाएको अन्नबालीमा क्षति पुगेकाले यस वर्षको कुत मिनाहा गर्न अनुरोधसहित सिफारिस गर्ने निर्णय भएको छ ।

---

बाढीपहिरोबाट जिल्लाका बाह्रबिसे नगरपालिका, भोटेकोशी र त्रिपुरासुन्दरी गाउँपालिकाका सबै सडक पूर्ण अवरुद्ध भएकामा हाल मर्मसम्भारपछि आंशिक रूपमा सञ्चालनमा आएका छन् । त्रिपुरासुन्दरी गाउँपालिकाका अधिकांश बस्ती जोखिममा छन्भने वडा नं १, २ र ३ मा अझै सडक सञ्चालन हुन सकेको छैन । 

सुनकोशी गाउँपालिका क्षेत्रमा रहेको सिन्धुबीच रिसोर्ट पूर्ण क्षति भएको छ भने तीन जनाले ज्यान गुमाएका छन् । यहाँ १३ घरमा पूर्ण क्षति पुगेको छ । स्थानीय सडकहरू आंशिक सञ्चालनमा ल्याइए पनि पूर्व सञ्चालनको प्रयास जारी छ । गाउँपालिका अध्यक्ष टपेन्द्र तिमल्सिनाले  विस्थापितका लागि राहत सामग्री र जोखिममा रहेकालाई त्रिपाल वितरण गरिएको बताए । 

यस्तै, बलेफी गाउँपालिकामा बाढी पहिरोबाट २७ घर प्रभावित बनेका गाउँपालिका अध्यक्ष गङ्गाबहादुर तामाङ जानकारी दिए । उनका अनुसार आनन्द माध्यमिक विद्यालयमा आंशिक र वडा नं ३ जाने सडकमा पूर्ण क्षति भएको छ । अँधेरी-मांखासहित पालिकाभित्रका मुख्य सडक अवरुद्ध छन् । वडा नं ४ को तल्लागाउँमा पाँच घर र वडा नं ५ को लामाचौरका १० घर अझै उच्च जोखिममा रहेका छन् ।

चौतारा साँगाचोकगढी नगरपालिकामा पनि सबै वडामा सडक सञ्चालनको प्रयास भइरहेको उपप्रमुख सीता थापाले जानकारी दिइन् । उनका अनुसार बन्देउ–चौतारा सडक बाढी पहिरोपछिको ४८ घण्टाभित्र सञ्चालनमा आएको र अन्य सडक सञ्चालनको प्रयास जारी रहेको छ । यहाँ ६० परिवार विस्थापित भएका छन् भने पाँच सय सात परिवार प्रभावित भएका छन् । १५ वटा सरकारी संरचनामा क्षति पुगेको छ । १७ सामुदायिक भवन र एक हजार ६१३ रोपनी कृषि क्षेत्रमा क्षति पुगेको छ । ५९ पशुचौपाया मरेका छन् । ६१ वटा सिँचाइ कुलोमा क्षति पुगेको छ । चार सय ९८ घरधुरीमा खानेपानीको लाइन विच्छेद भएको उपप्रमुख थापाले बताइन् । 

जिल्लामै सबैभन्दा बढी मानवीय क्षति भएको जुगलमा भौतिक क्षति पनि उत्तिकै भएको गाउँपालिका अध्यक्ष रेशम स्याङले जानकारी दिए । उनका अनुसार यहाँ दुई झोलुङ्गे पुलमा पूर्ण क्षति भएको छ भने दुईवटा जोखिममा रहेका छन् । विस्थापितका लागि तत्काल राहत सामग्री, खाद्यान्न र मृतकका लागि राहत उपलब्ध गराइएको छ । ​

इन्द्रवती गाउँपालिका अध्यक्ष झम्क नेपाल पालिका क्षेत्रमा ४० घरमा पूर्ण क्षति र ९३ घर उच्च जोखिममा र आठ घरमा आंशिक क्षति पुगेको बताउँछन्। तीमध्ये २४ परिवारलाई तत्काल सुरक्षित ठाउँमा स्थानान्तरण गर्न आवश्यक रहेको उनले जानकारी दिए । यहाँ एक हजार ४०० रोपनी अन्नबाली लगाएको जमिनमा क्षति पुगेको, २१ सिँचाइ आयोजना, २६ खानेपानी परियोजना र आठ सामुदायिक संरचनामा क्षति पुगेको अध्यक्ष नेपालले बताए । 

मेलम्ची नगरपालिकाका प्रमुख आइतमान तामाङले आफ्नो नगर क्षेत्रमा २२ घरमा पूर्ण,  ३५ घरमा आंशिक क्षति पुगेको बताउनुभयो । यहाँस्थित फट्टेको बस्ती सार्नुपर्ने अवस्थामा रहेको उनको भनाइ छ । यस्तै, यहाँ २८ खानेपानी आयोजना, १७ सिँचाइ कुलो, चार गोठ र तीन विद्यालयमा बाढीपहिराले क्षति पुर्याएको छ । मेलम्ची–काठमाडाँै, मेलम्ची–हेलम्बु र मेलम्ची–पाँचपोखरी सडक पूर्ण सञ्चालनमा आउन नसकेको अध्यक्ष तामाङले बताए । 

पाँचपोखरी गाउँपालिका अध्यक्ष टासी लामा ह्योल्मोले पालिकामा गत असार ३० गतेको बाढीले व्यापक क्षति पुर्याएको र हालैको बाढीपहिरोले थप समस्या सिर्जना गरेको बताउनुभयो । उहाँका अनुसार यहाँ २४ परिवार विस्थापित भएका छन् । नदी तटीय क्षेत्रमा रहेका सात बस्तीका एक सय ३५ परिवार उच्च जोखिममा रहेका छन् । नगर क्षेत्रमा यसअघि नै एक सय ८४ पुनःनिर्माण लाभग्राही रहे पनि पुनःस्थापना गर्न नसकिएको अवस्थामा फेरि प्रभावित परिवारको सङ्ख्या थपिएकाले निकै समस्या भएको अध्यक्ष ह्योल्मोको भनाइ छ ।

“हाम्रो नगर क्षेत्रमा दुई पानीघट्ट, एक हजार ६०० रोपनी खेतीयोग्य जमिन, दुई निर्माणाधीन पक्की पुलसहित रु ७९ लाख बराबरको अन्नबालीमा क्षति पुगेको छ”, उनले भने,“पाँच झोलुङ्गे पुल, विभिन्न ठाउँमा गरी चार किलोमिटर सडक, तीन विद्यालय, दुई खानेपानी आयोजनामा गत असार ३० गतेको बाढीले क्षति पुर्याएको र पुनः निर्माणका क्रममा असोज १३ गते पुनः क्षति भएको छ ।”