रूस-जापान व्यापार तनाव: रूसको प्रतिबन्धले कूटनीतिक विवादलाई निम्त्याउँछ

काठमाडौँ - रूस र जापानबीचको व्यापारिक सम्बन्धमा नयाँ तनाव उत्पन्न भएको छ। टोयोटाका अध्यक्ष अकिओ टोयोडा, राकुटेनका प्रमुख हिरोशी मिकितानी, र जापान अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग एजेन्सीका अध्यक्ष अकिहिको तनाकालगायत १२ वरिष्ठ जापानी व्यापारीहरूलाई रूसले आफ्नो देशमा प्रवेश गर्न प्रतिबन्ध लगाएको निर्णय गरेपछि टोकियोले कडा प्रतिक्रिया व्यक्त गरेको छ।

रूसी विदेश मन्त्रालयले यो प्रतिबन्ध जापानको विशेष सैन्य अप्रेसनका सम्बन्धमा रूसविरुद्ध जारी प्रतिबन्धहरूको जवाफस्वरूप लगाएको बताएको छ। यद्यपि, सूचीमा समावेश गरिएका व्यक्तिहरूको चयन प्रक्रिया स्पष्ट गरिएको छैन। यो प्रतिबन्धले टोयोटा, राकुटेन जस्ता प्रमुख जापानी कम्पनीहरूलाई असर पार्न सक्ने संकेत दिइएको छ, तर मित्सुबिसी, होन्डा, र सोनी जस्ता अन्य जापानी कम्पनीका प्रमुखहरू सूचीमा परेका छैनन्।

---

जापानले युक्रेनलाई आर्थिक र भौतिक सहयोग प्रदान गर्दै आएको छ, जसको प्रतिक्रियास्वरूप रूसले उक्त प्रतिबन्धको घोषणा गरेको हो। जापानको संविधानले हतियार निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएको भए पनि गत डिसेम्बरमा जापानले अमेरिकामा आफ्ना प्याट्रियट मिसाइलहरू निर्यात गर्ने निर्णय गरेर यो नीति खुकुलो बनाएको थियो। यस कदमले अमेरिकामा युक्रेनका लागि आपूर्ति गरिएका हवाई रक्षा मिसाइलको संख्या बढाउन मद्दत पुर्‍याएको छ।

जापानी सरकारका प्रवक्ता योसिमासा हयासीले रूसको निर्णयलाई जापानी कम्पनीहरूको निष्पक्ष व्यापारिक गतिविधिमा अवरोध उत्पन्न गर्ने भन्दै आलोचना गरेका छन्। उनले रूस–युक्रेन द्वन्द्वको सन्दर्भमा जापानले लगाएका प्रतिबन्धलाई अन्तर्राष्ट्रिय कानुनको उल्लंघन भएको बताए। यस घटनाले दुई देशबीचको व्यापारिक र कूटनीतिक सम्बन्धलाई थप जटिल बनाउने संभावना देखिन्छ।