पदाधिकारीविहीन भयो राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग

काठमाडौं : राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग पदाधिकारीविहिन भएको छ । अध्यक्ष अनुपराज शर्मा र सदस्यहरु प्रकाश वस्ती, सुदीप पाठक, मोहना अन्सारी र गोविन्द शर्मा पौड्यालको ६ वर्षे कार्यकाल आइतबारबाट सकिएपछि आयोग सोमबार (आज) बाट पदाधिकारीविहिन भएको हो । उनीहरुले २०७१ कात्तिक ३ गते पद तथा गोपनियताको सपथ लिएका थिए । 

कार्यकाल सकिएकी सदस्य अन्सारीले कार्यकाल चुनौतीपूर्ण रहेपनि जिम्मेवारीमा ‘कम्प्रोमाइज’ नगर्दा उपलब्धी हासिल गर्न सकिएको बताइन् । ‘कार्यकाल चुनौतीपूर्ण रहयो । तर, आफ्नो जिम्मेवारीमा कम्प्रोमाइज नगरी काम गरिरहयौं,’ अन्सारीले इकागजसित भनिन्, ‘मेहनत गरेपछि परिश्रमको फल मिठो हुन्छ भनेझै कार्यकाल सकिएर बिदा हुँदा सम्झन लायक उपलब्धीहरु भएका छन् ।’ 

---

कार्यकाल सकिएका अर्का सदस्य पाठकले पनि आफूहरुको कार्यकाल सुखद रहेको प्रतिक्रिया दिए । उनले भने, ‘हामीभन्दा पहिलाका आयोगका पदाधिकारीहरुले राजनीतिक विषयमा कुरा उठाउनुभयो । हाकीले नागरिकका सामाजिक, सांस्कृतिक, आर्थिक र नैसर्गिक अधिकार उपलब्ध गराउन लागि पर्‍यौं । हामीले उठाएका आवाज अधिकांश कार्यान्वयन भए । जसले कार्यकाल सुखद भएको भन्‍न सकिन्छ ।’

आयोगको यो चौथो कार्यकाल थियो । यसअघि दुई पटक नयनसिंह खत्री र एक पटक केदारनाथ उपाध्याय नेतृत्वमा कार्यकाल सकिएका थिए । 

कार्यकाल सकिनुअघि मात्रै नेपाल प्रहरीका ९८, नेपाली सेनाका ८५, तत्कालिन नेकपा माओवादीका ६५, निजामति कर्मचारी १३, सशस्त्र प्रहरी ८, चिकित्सक २, मानव अधिकारकर्मी १ र अन्य ७ गरी २ सय ८६ जना व्यक्तिलाई मानव अधिकार उल्लंघनमा दोषी किटान गर्दै कारबाहीका निम्ति सिफारिस गरिएपनि कुनै कारबाही नभएपछि फेरि तिनको एकीकृत नाम सार्वजनिक गरिएको थियो । आयोगको सिफारिसमा परेका, तर कारबाहीका भागीदार नभएकाहरुको नाम सार्वजनिक गर्ने आट अध्यक्ष शर्माले गरेका थिए । 

१३ संवैधानिक आयोगमध्य राष्ट्रिय दलित आयोग, राष्ट्रिय समावेशी आयोग, महिला आयोग र आदिवासी जनजाति आयोग गठन नै हुन सकेका छैनन् । मानअव अधिकार आयोग रिक्त भएको छ ।

अब महालेखा परीक्षक र लोकसेवा आयोग मात्र पूर्ण छन् । बाँकी मधेशी आयोग, थारू आयोग, मुस्लिम आयोग, राष्ट्रिय प्राकृतिक स्रोत तथा वित्त आयोग, निर्वाचन आयोग, अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग पूर्ण छैनन् ।