भारतबाट फर्किएर गाउँमै कृषिकर्म

वेदकोट (कञ्चनपुर)- कञ्चनपुरको दोधारा–चाँदनी नगरपालिका–८ सुन्दरनगरका ३० वर्षीय प्रेम रोकाया पुष्प व्यवसाय र तरकारीखेतीमा व्यस्त छन् । केही वर्षअघिसम्म भारतका होटलमा काम गर्ने उनी स्वदेश फर्किएर गाउँमै कृषिकर्ममा व्यस्त भएका हुन् ।

सुन्दरनगरमा रोकायाले १० कट्ठा जमिनमा सयपत्री फूलको खेती गरेका छन् । उनले फूलसँगै तरकारीखेती पनि गरिरहेका छन् । यही कृषिकर्मबाट घरखर्च जोहो गर्दै आएको उनले बताए । “विदेशमा १२ घण्टासम्म काम गर्नुपर्ने, त्यसमा पनि मालिकको किचकिच खेप्नुपर्थ्यो । अर्काको काम गर्नुभन्दा त स्वदेशमै केही काम गर्ने भनेर घर फर्किए, कृषि गर्न थाले । त्यसपछि फेरि विदेशिने सोच आएको छैन”, रोकायाले भने । 

---

सुरूआतमा उनले रु पाँच लाखमा बङ्गुरपालन गरेका थिए तर बजार नपाउँदा व्यवसाय छोड्नुपर्‍यो । त्यसपछि उनले पुष्पखेती सुरू गरे, यसबाट भने जीविकोपार्जन चलिरहेको रोकायाले सुनाए । “बङ्गुरपालन गर्दा निकै घाटा लाग्यो तर निराश भइन बरू पुष्पखेती गर्ने सोच बनाए”, उनले भने, “अनलाइनमा युट्युब हेरेर पुष्पखेतीसम्बन्धी सीप सिकेँ । प्रविधिबाट सिकेको सीप नै पुष्पखेती विस्तारमा उपयोग गरिहेको छु ।”

रोकाया थप चार कट्ठा जमिनमा पुष्पखेती विस्तार गर्ने योजनामा छन् । सुरूआतमा भारतको कलकत्ताबाट फूलको बीउ मगाएर आफैँले बेर्ना उत्पादन गरेको उनले स्मरण गरे । “सुरूमा भारतबाट बीउ मगाए तर अहिले आफैँले बेर्ना उत्पादन गरिरहेको छु । फूल र माला बेचेर खर्च टाएर एक वर्षमा रु एक लाखभन्दा बढी आम्दानी हुन्छ । परिवारको गुजारा चलाउन यसले निकै सहयोग पुगेको छ”, रोकायाले भने ।

हाल उनले बारीमा उत्पादन गरेको सयपत्री फूलका बेर्ना खेतमा सारिसकेका छन् । असार अन्तिमतिर राखेको बेर्ना एक महिनामै खेतमा सार्नका लागि तयार हुन्छ । खेतमा सारेको अढाइ तीन महिनाभित्र फूल बिक्रीका लागि तयार हुने गरेको उनले सुनाए ।

उनी भन्छन्, “फूल र माला उनेर बिक्री हुने गरेको छ । विशेषगरी दसैँ, तिहारमा प्रति किलोग्राम माला रु दुई सय ५० र रु एक सयमा फूल बिक्री हुने गरेको छ । त्यसबाहेकको समयमा प्रतिकिलो माला रु पाँच सय र फूल रु दुई सयमा बेच्ने गर्छु । गतवर्ष उत्पादित फूल र माला दोधारा–चाँदनी क्षेत्रमै बिक्री गरेर रु एक लाख १५ हजार आम्दानी गरेको थिए ।”

रोकायाले यससँगसँगै उनले बोडी, फर्सी, लौकीलगायत तरकारीखेती पनि खेती गर्छन् । यसमा श्रीमतीलगायत परिवारको सहयोग गरिरहेका छन् । सामान्य अवस्थामा परिवारका सदस्य र आवश्यक परेका बेला मजदुर लगाएर पनि काम गराइरहेको रोकायाले बताए । यसैबाट आर्जेको रकमले घरखर्च र दुई सन्तानको पठनपाठन खर्च जोहो भइरहेको उनले सुनाए ।

“पहिले भारतमा निकै मेहनत गर्दा हाम्रो आर्थिक अवस्थामा कहिल्यै सुधार भएन । अहिले आफ्नै देशमा परिवारसँगै बसेर आम्दानीसँगै आत्मसन्तुष्टि पनि प्राप्त गरिरहेको छु । तरकारी र फूलखेतीबाट लगानी कटाएर वार्षिक रु तीन लाखसम्म बचाउन सकिन्छ”, उनले भने । रासस