७० वर्षकाे उमेरमा गुहरी बने जग्गाधनी

बुटवल- नवलपरासीको बर्दघाट-१३ मझौनीका ७० वर्षीय गुहरी चमारको अनुहारमा बिहीबार बेग्लै चमक थियो । वृद्ध भइसकेका चमारको अनुहारमा आएको चमकको कारण थियो सुकुम्बासीबाट हुकुमवासी बनेको प्रमाण पत्र हात लाग्नु ।

मृत्युअघि नै जग्गाधनी पुर्जा संघीय भूमि मन्त्रीबाट पाएका उनले पटक-पटक हर्षका आँसु पनि बगाए । एक टुक्रा पनि जग्गा आफ्नो नाममा नहुँदा अहिलेसम्म भोगेका दुःख खपिनसक्नु थियो । 'न खनजोत गर्ने खेत न आम्दानीको राम्रो श्रोत छोराछोरी हुर्काउन, पढाउन र बिहेदान गरिदिन निकै समस्या भयो । आफूले जोतभोग गरेको जमिन भए पनि पुर्जा नहुँदा धितो राखी ऋण लिन पनि पाइनँ,' गहभरी आँसु भर्दै उनले भने ।

---

पुर्जा पाउने आसैआसमा उनका बुबा पल्टु चमारको ७० वर्षमा जीवन सकियो । झण्डै त्यही उमेरमा पुगेका चमार घरले जा-जा वनले आ-आ भन्ने उमेरमै भए पनि बिहीबार जग्गाधनी पुर्जा प्राप्त गरे । जसको खुसीको कुनै सीमा उनमा थिएन । खुसीका आँसुसँगै चाउरी परेको अनुहार मुसुक्क पार्दै उनले भने, 'धन्य सरकार म नमर्दै पुर्जा पाएँ ।'

'पटक-पटक बनेका आयोगले पुर्जा दिन नसक्दा मैले त पुर्जा पाउने आस नै मारेको थिएँ फेरि पनि हामीमाथि राजनीति नै हुने भयो भन्ने सोचेको थिएँ तर यसपाली त साँच्चिकै पो पुर्जा पाएँ,' लालपुर्जा देखाउँदै उनी मुस्कुराए ।

चमार मात्र होइनन् पश्चिम नवलपरासीमा उनी जस्तै समस्या भोगेका करिब ५ हजार जना छन् । बिहीबार राष्ट्रिय भूमि आयोग नवलपरासीले भूमिहीन दलित तथा भूमिहीन सुकुम्बासीहरूलाई एक कार्यक्रम आयोजना गरी जग्गाधनी पुर्जा वितरण गरेपछि वर्षौंदेखि जग्गा पाउने आसमा रहेका सुकुम्बासीहरू हर्षित छन् ।

शारीरिक रूपमा अशक्त रहेकी बिमला वली मुसहर पुर्जा पाउने खबर पाएर रिक्सामा बसेर कार्यक्रम स्थलमा पुगिन् । उनलाई पुर्जा दिन पुगेकी भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिवी निवारण मन्त्री रञ्जिता श्रेष्ठका गाला सुम्सुम्याउँदै बिमला भक्कानिएर राेइन् । जब पुर्जा हातमा पर्यो विगतका पीडा सम्झिएर उनले आफूलाई सम्हाल्न सकिनन् ।

पुर्जा प्राप्त गर्ने भूमिहीन दलित तथा भूमिहीन सुकुम्बासीहरू बर्दघाट-१३ का दुर्सइ मुसहरलाई ३ कठ्ठा ३ धुर, रामबदन पासीलाई ८ धुर, मोहमद सलिम देवानलाई १ कठ्ठा १० धुर, मटेलु लोनियालाई २ कठ्ठा १६ धुर, राजकुमार मुसहरलाई ६ धुर, शान्तीदेवी मुसहरलाई १० कठ्ठा २ धुर, सुकइ चमारलाई १२ कठ्ठा, जुठे कहाँरलाई ७ कठ्ठा १३ धुर रहेको जग्गाधनी पुर्जा मन्त्री श्रेष्ठले वितरण गरिन् ।

पहिलो चरणमा १० जना भूमिहीन दलित तथा भूमिहीन सुकुम्बासीलाई बर्दघाट नगरपालिकाको आयोजनामा बर्दघाट-१३ मा पुर्जा वितरण गरिएको आयोगका जिल्ला अध्यक्ष देवराज भण्डारीले बताए । नवलपरासी जिल्लामा सत्यनारायण आयोग र मनशाेभा आयोग लगायतका पुराना आयोगका कामहरू अधुरा हुँदा भूमिहीनहरूले जग्गाधनी पुर्जा पाउने आस मारिसकेका थिए । तर, २०७९ साल श्रावण महिनामा राष्ट्रिय भूमि आयोग गठन पश्चात पुराना आयोगका अधुरा कामहरू मध्ये १ हजार ९ सय ९६ वटा कित्ताहरूको नक्सा तथा फिल्डबुक प्रमाणीकरण गर्यो ।

पुर्जा र श्रेस्ता कायम हुन बाँकी रहेको ९ सय ३७ वटा निवेदन आयोगमा प्राप्त भएको अध्यक्ष भण्डारीले बताए । उनका अनुसार भूमिहीन दलित भूमिहीन सुकुम्बासीलाई पुर्जा वितरण गर्न उच्च प्राथमिकताका साथ काम गरिएको छ ।

'नब्बे वटा पुर्जा श्रेस्ताका लागि निर्णय भइसकेको छ । जसमध्ये १० जनालाई पुर्जा वितरण गर्न पायौँ । अत्यन्तै खुसी लागेको छ,' भण्डारीले भने ।

स्रोत साधनको कमीका कारण तीव्र रूपमा काम गर्न नसकिरहेको राष्ट्रिय भूमि आयोगले बताइरहँदा बर्दघाट नगर प्रमुख सम्भुलाल श्रेष्ठले स्रोतका कारण लालपुर्जामा ढिलासुस्ती नहुने बताउँछन् । उनले भने, 'भूमि आयोगसँग स्रोत कम भए पनि बर्दघाट नगरपालिकाले नगरवासीलाई पुर्जा वितरण गर्नका लागि आवश्यक पर्ने काम कारबाहीका लागि आयोगसँग समन्वय गरेर स्रोत व्यवस्थापन गर्छौं ।'